Trung Quốc cử đặc phái viên tìm kiếm giải pháp chính trị cho cuộc chiến Ukraine

Từ ngày 15.5, cựu Đại sứ Trung Quốc tại Nga Lý Huy sẽ công du Ukraine, Ba Lan, Pháp, Đức, Nga. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân tuyên bố: “Cử đại diện là một trong những cách để Trung Quốc thể hiện cam kết và nỗ lực thúc đẩy đàm phán hòa bình, đồng thời cho thấy Trung Quốc kiên quyết đứng về phía hòa bình”.

Chuyến công du của cựu đại sứ Lý chuẩn bị diễn ra trong bối cảnh Ukraine sắp thực hiện đợt phản công mùa xuân (kết quả chiến trận sẽ ảnh hưởng đến cục diện đàm phán Kyiv - Moscow) còn Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu thảo luận về chính sách mới với Trung Quốc.

Tháng 4 vừa qua Chủ tịch Tập Cận Bình cùng Tổng thống Volodymyr Zelensky có cuộc điện đàm gần 1 giờ. Nhà lãnh đạo Ukraine mô tả lần trao đổi này rất có ý nghĩa, phía nhà lãnh đạo Trung Quốc nói rõ ý định cử đặc phái viên sang làm việc với tất cả các bên nhằm tìm kiếm giải pháp chính trị.

Chủ tịch Tập điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin ít nhất 5 lần kể từ khi cuộc chiến Ukraine nổ ra. Hai ông cũng trực tiếp gặp mặt tại Moscow vào tháng 3.

Trước đó Trung Quốc giới thiệu một bản đề xuất 12 điểm giúp chấm dứt chiến tranh. Nước này kêu gọi các bên tham chiến nối lại đàm phán hòa bình và tôn trọng chủ quyền của nhau.

Nhà nghiên cứu Vu Khiết (Viện Chatham House) nhận định chuyến công du cựu đại sứ Lý sắp thực hiện nhằm mục đích gửi đi thông điệp Trung Quốc muốn đóng vai trò hòa giải hơn là đưa ra bất kỳ đề xuất thực chất nào lên bàn đàm phán. Đối tượng mà Trung Quốc muốn gửi thông điệp không phải phương Tây mà là các quốc gia đang phát triển nhìn cuộc chiến dưới góc nhìn phương Tây.

Trung Quốc hơn 1 năm qua nhiều lần khẳng định giữ lập trường trung lập với cuộc chiến Ukraine. Tuy nhiên Bắc Kinh cũng không ngừng củng cố “tình hữu nghị không giới hạn” với Nga bất chấp sức ép từ phương Tây.

Ông Lý giữ chức Đại sứ Trung Quốc tại Nga từ năm 2009 đến 2019, hiện là Thứ trưởng Ngoại giao và Đặc phái viên phụ trách sự vụ Á - Âu.