Bao lâu sau khi nhiễm Omicron nên tiêm mũi vắc xin tăng cường?

Nhiều người từng nhiễm biến thể Delta cho rằng mình có “giáp hộ thể” nên tỏ ra chủ quan, không đeo khẩu trang và không tiêm mũi vắc xin thứ ba để rồi nhiễm tiếp Omicron không lâu sau đó.

Những người từng mắc COVID-19 và không tiêm vắc xin sau khi âm tính có nhiều khả năng tái nhiễm SARS-CoV-2, theo các trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh.

Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy tầm quan trọng của mũi vắc xin tăng cường. Các chuyên gia đề xuất mũi vắc xin tăng cường là sự bảo vệ tốt nhất chống lại COVID-19 và những người nhận mũi tiêm này ít phải nhập viện nếu nhiễm vi rút.

Nghiên cứu của Đại học Khoa học Sức khỏe Oregon (Mỹ) phát hiện những người có miễn dịch lai (đã tiêm 2 hay 3 mũi vắc xin rồi mắc COVID-19, hoặc nhiễm vi rút rồi tiêm vắc xin) được bảo vệ tốt nhất trước SARS-CoV-2.

Một nghiên cứu được công bố bởi Tạp chí Y khoa New England cho thấy hai liều Pfizer hoặc Moderna ít có khả năng ngăn nhiễm biến thể Omicron có triệu chứng, nhưng mũi vắc xin tăng cường có thể khôi phục bảo vệ trong ít nhất 2 tháng.

Đợi đến sau khi bạn hồi phục từ nhiễm SARS-CoV-2 để nhận mũi vắc xin tăng cường, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC). Điều đó có nghĩa là tiêm sau khi bạn hết thời gian cách ly, các triệu chứng đã hết và không còn sốt trong 24 giờ mà không cần dùng thuốc giảm sốt.

Ngoài ra, hãy chắc chắn bạn tiêm mũi vắc xin tăng cường sau 3 tháng kể từ khi nhận 2 liều Pfizer, Moderna, AstraZeneca, hoặc 2 tháng sau liều Johnson & Johnson đầu tiên.

Nếu từng nhập viện vì COVID-19 và điều trị bằng kháng thể đơn dòng, bạn cũng cần tiêm mũi vắc xin tăng cường, theo Bệnh viện Houston Methodist (Mỹ).

Tiêm mũi vắc xin tăng cường thứ 2

"Nhu cầu trong tương lai với việc tiêm thêm mũi vắc xin tăng cường, tức liều mRNA thứ 4 hoặc liều Johnson & Johnson thứ 3, được theo dõi rất cẩn thận trong thời gian thực. Khuyến nghị, nếu cần, sẽ được cập nhật theo dữ liệu khi nó phát triển", theo Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế chính của Nhà Trắng.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã bắt đầu xem xét dữ liệu để xác định liệu liều vắc xin thứ 4 có tăng khả năng bảo vệ khỏi nhiễm vi rút SARS-CoV-2. FDA cũng xem việc ngăn bệnh nặng do COVID-19 có suy giảm sau lần tiêm mũi tăng cường đầu tiên.

FDA đã cho phép tiêm mũi vắc xin Pfizer và Moderna thứ 4 cho người suy giảm miễn dịch 6 tháng sau liều thứ ba.

Thời điểm tốt nhất để tiêm mũi vắc xin tăng cường sau khi khỏi COVID-19?

Các quan chức y tế liên bang Mỹ tiếp tục khuyến cáo người dân nên tiêm vắc xin và nhận mũi tăng cường bất kể họ từng mắc COVID-19 trong quá khứ hay chưa.

Hướng dẫn về thời điểm lên lịch tiêm mũi vắc xin tăng cường sau khi khỏi COVID-19 vẫn chưa rõ ràng.

Hầu hết các chuyên gia đồng ý rằng vắc xin có thể mang đến khả năng miễn dịch đáng tin cậy và hiệu quả hơn so với miễn dịch tự nhiên nhờ khỏi COVID-19.

Khi bạn nhiễm SARS-CoV-2, hệ thống miễn dịch gắn kết một loạt các phản ứng để tăng khả năng phòng vệ của cơ thể chống lại nhiễm vi rút trong tương lai. Một trong những cách tốt nhất mà các nhà khoa học biết cách đo lường phản ứng đó, là xem bạn đã sản sinh bao nhiêu kháng thể. Nhìn chung, những người nhiễm SARS-CoV-2 và khỏi bệnh thường có lượng kháng thể thấp hơn những ai đã tiêm vắc xin, theo Aubree Gordon, nhà dịch tễ học tại Đại học Michigan (Mỹ).

Một trong những lý do giải thích cho sự khác biệt này là do nhiễm SARS-CoV-2 kích hoạt nhiều thành phần khác nhau của hệ thống miễn dịch và kích thước đáp ứng kháng thể sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như lượng vi rút hít phải, liệu bạn có mắc các bệnh nền không và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Tiến sĩ Aubree Gordon nói: “Bạn có thể sở hữu mức độ kháng thể cao nếu mắc COVID-19 nặng hơn hoặc lâu hơn, song nó vẫn sẽ thấp hơn những gì chúng ta thấy khi tiêm vắc xin".

Tiến sĩ Paul Thomas, nhà miễn dịch học tại Bệnh viện Nghiên cứu Trẻ em St. Jude ở thành phố Memphis (Mỹ), nói vắc xin cung cấp một bộ hướng dẫn phù hợp để hệ thống miễn dịch sử dụng trong trường hợp không có bất kỳ phiền nhiễu nào, chẳng hạn như đang nhiễm SARS-CoV-2.

Hầu hết những người được tiêm vắc xin đều phát triển đáp ứng kháng thể mạnh mẽ và có thể đoán trước được. Một liều vắc xin thứ ba nhắc nhở cơ thể tăng cường khả năng phòng thủ, thậm chí còn nhanh hơn lần tiêm thứ nhất hoặc thứ hai, trong vài ngày.

Các nghiên cứu cũng cho thấy lượng kháng thể được tạo ra sau khi tiêm vắc xin có xu hướng duy trì ở mức độ bảo vệ trước COVID-19 lâu hơn.

Tiến sĩ Amy Sherman, bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Brigham and Women ở thành phố Boston (Mỹ), nói: “Tôi nghĩ đó là lý lẽ lớn nhất để nhận mũi vắc xin tăng cường, ngay cả khi bạn vừa nhiễm SARS-CoV-2 gần đây. Đó là một cách chắc chắn để bảo vệ thêm và đảm bảo hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra các đáp ứng kháng thể cao nhất".

Không có quy tắc cụ thể nào về thời điểm lên lịch tiêm mũi vắc xin tăng cường sau khi khỏi bệnh COVID-19. Thời gian tối ưu sẽ tùy thuộc vào hoàn cảnh cá nhân của bạn, bao gồm mức độ nghiêm trọng của bệnh, thời gian kể từ khi các triệu chứng hết và nguy cơ tái nhiễm của bạn ra sao.

Nếu đang nhiễm SARS-CoV-2, CDC khuyên bạn nên đợi ít nhất cho đến khi không còn các triệu chứng và đáp ứng các tiêu chí của họ để chấm dứt cách ly rồi hẵng tiêm mũi vắc xin tăng cường. Chẳng hạn, nếu nhiễm SARS-CoV-2 nhẹ, bạn cần chờ ít nhất 5 ngày kể từ lúc xuất hiện các triệu chứng và tình trạng đã cải thiện, hết sốt trong ít nhất 24 giờ mà không cần sự trợ giúp của thuốc, xét nghiệm âm tính rồi hẵng tính đến chuyện tiêm mũi vắc xin thứ ba.

Một số nhà khoa học khuyên bạn nên trì hoãn tiêm mũi vắc xin tăng cường lâu hơn. Tiến sĩ Ali Ellebedy, nhà miễn dịch học tại Đại học Y khoa Washington ở thành phố St. Louis (Mỹ), nói rằng hợp lý hơn là đợi đến khi bạn hồi phục hoàn toàn hoặc nhận kết quả xét nghiệm PCR âm tính dù đây không phải là yêu cầu chấm dứt cách ly từ CDC và có thể không xảy ra cho đến vài tuần (hoặc thậm chí vài tháng) sau đó.

Tiến sĩ Ali Ellebedy nói: “Bạn không muốn làm quá tải hệ thống miễn dịch của mình. Hãy để hệ thống miễn dịch của bạn nghỉ ngơi sau khi chống lại SARS-CoV-2, trước khi yêu cầu nó hoạt động mạnh trở lại bằng vắc xin. Điều này cũng sẽ tạo ra một đáp ứng tinh tế và bền bỉ hơn”.

Nếu nguy cơ tái nhiễm SARS-CoV-2 thấp, chẳng hạn bạn làm việc từ xa, khỏe mạnh, có thể tuân thủ các nguyên tắc y tế công cộng về đeo khẩu trang và giãn cách xã hội thì hợp lý hơn là đợi cho đến khi khả năng miễn dịch tự nhiên suy yếu, có thể xảy ra khoảng 3 tháng sau khi nhiễm SARS-CoV-2, rồi hẵng tiêm mũi vắc xin tăng cường.

Điều này không chỉ giúp tạo ra đáp ứng kháng thể mạnh mẽ hơn, mà vào thời điểm bạn sẵn sàng nhận mũi vắc xin tăng cường, có thể các hãng đã tung ra phiên bản mới được thiết kế chống lại Omicron.

Tiến sĩ Ali Ellebedy cho biết: “Loại vắc xin hiện tại nhắm đến vi rút SARS-CoV-2 ban đầu và chủng này không thực sự tồn tại nữa. Một vài tháng kể từ bây giờ, nếu vắc xin nhắm đến Omicron có sẵn, tại sao không tiêm nó để chuẩn bị cho bất cứ điều gì xảy ra tiếp theo?”.

Các hãng dược phẩm đã bắt đầu thử nghiệm phiên bản mới của vắc xin COVID-19 tăng cường, có thể sẽ ra mắt vào quý 2/2022 hoặc mùa hè tới.

Tất nhiên, trì hoãn tiêm mũi vắc xin tăng cường không phải là lựa chọn phù hợp với mọi người. Nếu có nguy cơ tái nhiễm cao hoặc mắc bệnh nghiêm trọng, bất kể do tuổi tác, tình trạng y tế, hệ thống miễn dịch suy yếu hay đang sống và làm việc trong môi trường dễ nhiễm SARS-CoV-2, bạn có thể muốn tăng cường khả năng miễn dịch của mình bằng một liều vắc xin bổ sung sớm hơn là muộn, Tiến sĩ Ali Ellebedy nói thêm.

Tiêm mũi vắc xin tăng cường sớm hơn cũng mở rộng sự bảo vệ cho các thành viên gia đình dễ bị tổn thương và trẻ em còn quá nhỏ chưa được chủng ngừa COVID-19.

Tất nhiên, hầu hết chuyên gia đồng ý rằng, nếu đã trải qua hơn 5 hoặc 6 tháng kể từ khi mắc COVID-19 mà vẫn chưa tiêm mũi vắc xin tăng cường, bạn nên làm điều này ngay khi đủ điều kiện.

Tiến sĩ Paul Thomas cho biết: “Mũi vắc xin tăng cường cung cấp sự trợ giúp thực sự ngăn bạn nhiễm Omicron. Hiện tại có rất nhiều người nhiễm Omicron xung quanh bạn. Nếu bạn chưa nhiễm Omicron thì đây là cơ hội để tránh nó bằng cách tiêm mũi vắc xin tăng cường”.