Donald Trump bị trách làm Mỹ mất ngôi bá chủ thế giới

Ngày 26.12, ông Nicholas Burns, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ thời Tổng thống George W Bush, nói với báo Los Angeles Times: “Trump yếu kém với chính sách về NATO, Nga, thương mại, biến đổi khí hậu, ngoại giao. Mỹ đang mất ngôi vị lãnh đạo toàn cầu”.

Ông Burns cũng nói chính sách đối ngoại của ông Trump “hoàn toàn xa rời khỏi các Tổng thống Mỹ kể từ sau Thế chiến 2”. Bộ Ngoại giao thì bị bỏ mặc dưới thời ông Trump.

Từ khi nhậm chức ngày 20.1.2017, ông Trump theo đuổi cương lĩnh “Nước Mỹ trên hết”, tách Mỹ khỏi những cam kết toàn cầu. Ví dụ hồi tháng 7, ông tuyên bố Mỹ rút khỏi Thỏa thuận chống biếnđổi khíhậu Paris 2015 vốn được200 nước ký tham gia, và Mỹ còn rút khỏi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Ông cũng từ chối xác nhận Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân, và dọa các nước thành viên NATO phải đóng góp tiền nhiều hơn để tự vệ.

Ông Trump cũng gây sốc cho các nhà ngoại giao hồi đầu tháng 12, khi tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô Israel. Đây là một quyết định mà LHQ nhận định chỉ có thể đàm phán trong các cuộc đối thoại tìm kiếm hòa bình giữa Israel với Palestine.

Hầu hết các cựu đại sứ Mỹ ở Israel nói với báo New York Times: họ không đồng ý với quyết định của Tổng thống Trump. Nhà ngoại giao Elizabeth Shackelford từ nhiệm ngay sau đó, nói chính phủ Mỹ “không thể hiện sự cam kết quảng bá, bảo vệ dân quyền và dân chủ”.

Bà viết trong thư từ nhiệm: “Trong thời toàn cầu hóa, chúng ta phải hành xử ngoại giao với nhiều nguồn lực hơn. Tôi tin tưởng Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ chịu đựng và cuối cùng vượt qua giai đoạn bị bỏ rơi này, nhưng hậu quả sẽ tác động đến vai trò lãnh đạo toàn cầu và uy tín quốc tế của chúng ta trong nhiều năm tới”.

Nhiều nhà ngoại giao cũng quan ngại về sự thiếu nguồn lực ở Bộ Ngoại giao Mỹ. Ngoại trưởng Rex Tillerson đã cấm tuyển thêm nhân sự cho bộ, và đề nghị giảm kinh phí hoạt động xuống gần 30 %.

Theo trang Foreign Policy của bộ, 60 % các đại sứ đã nghỉ trong năm 2017, và 74 chức đại sứ chưa có người giữ.

Trong khi đó, ông Trump tiếp tục bị mất uy tín đáng kể đối với dân Mỹ. Theo thăm dò mới hồi tháng 12 của kênhtin NBC News và báo Wall Street Journal, càng có thêm nhiều cử tri muốn luận tội vị tổng thống, thay vì bỏ phiếu cho ông tái trúng cử vào năm 2020.

Trong thăm dò dư luận về chính sách của ông Trump khi sắp hết năm đầu tiên của nhiệm kỳ, chỉ có 36 % cử tri nói họ sẽ dứt khoát hoặc có thể bỏ phiếu cho ông, nếu ông tái tranh cử;52 % nói sẽ bỏ phiếu cho một ứng viên đảng Dân chủ.

Trong khi đó, 41 % muốn Quốc hội Mỹ luận tội Tổng thống Trump, 54 % không muốn chuyện này xảy ra. Các thăm dò trước ghi nhận 49 % muốn luận tội ông Trump.

Đã có những đề nghị luận tội ông được trình đến Hạ viện Mỹ nhưng chưa được như ý. Muốn luận tội thì phải có sự ủng hộ của đa số Hạ nghị sĩ, và 2/3 phiếu ủng hộ ở Thượng viện Mỹ.

Theo báo Wall Street Journal, từ khi nhậm chức hồi tháng 1.2017, ông Trump trải qua hơn 100 đêm tại các nơi ở riêng của ông, thay vì ở Nhà Trắng. Trong đó, ông sống khoảng 40 ngày ở khu nghỉ dưỡng đánh golf (bang New Jersey).

Ông Trump cũng sống hơn 1 tháng ở khu nghỉ dưỡng đánh golf Mar-a-Lago (bang Florida), nơi ông và gia đình đang ở trong dịp lễ Noel. Ông từng bị chỉ trích nghỉ Lễ Tạ ơn tại đây, nơi mà ông gọi là “Nhà Trắng mùa đông”.

Ông Trump chỉ nghỉ chơi golf hôm 25.12, đến tối thì viết Twitter kêu gọi tất cả mọi người Mỹ “đi làm trở lại” hôm 26.12.Nhưng vào ngày này, ông Trump lại xách túi gậy đi đánh golf. Đó là cuộc giải trí thứ 85 của ông trong năm nay, theo NBC News.

Theo các trợ lý Nhà Trắng, các chuyến chơi golf không phải để giải trí, mà là cơ hội để ông Trump xây dựng quan hệ với các nghị sĩ. Ông Trump giải thích việc ở lại sân golf là “để gặp gỡ, làm việc qua điện thoại”.

Khi tranh cử năm 2016, ông Trump từng hứa sẽ nghỉ chơi golf nếu trúng cử: “Tôi sẽ làm việc vì đồng bào. Tôi không có thời gian chơi golf. Tin tôi đi”.

Thời Tổng thống Barack Obama, ông Trump liên tục chỉ trích người tiền nhiệm dành nhiều thời gian chơi golf. Năm 2011, ông viết Twitter: “Tôi chơi golf để giải trí. Công ty của tôi làm ăn hiệu quả. Obama chơi golf để trốn việc trong lúc nước Mỹ bị suy yếu”.

Trong 8 năm làm Tổng thống, ông Obama chơi golf khoảng 300 lần, trung bình mỗi năm 40 lần. Các số liệu khác nêu ông Trump chơi golf khoảng từ 60 đến 81 lần kể từ khi nhậm chức.