Quy định hạn mức khuyến mại không quá 20% có dấu hiệu trái luật

Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) vừa ban hành Thông tư 47/2017/TT-BTTTT quy định hạn mức khuyến mại đối với dịch vụ thông tin di động mặt đất. Theo đó, các thuê bao di động trả trước sẽ chỉ nhận mức khuyến mại tối đa 20% và thuê bao trả sau nhận mức khuyến mại tối đa 50%.

Theo giải thích của Bộ TT-TTthì quy định hạn mức khuyến mãi như trên là nhằm bảo đảm cạnh tranh lành mạnh trên thị trườngdịch vụ viễn thông di động, cũng như nhằm bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng; hạn chế tình trạng các nhà mạng đua nhau thu hút thuê bao trả trước đăng ký mới, khuyến mãi lớn cho thuê bao trả trước để cạnh tranh không lành mạnh.

Bộlập luận việc các nhà mạng buông lỏngtình trạng đăng ký thông tin khiến cho một số khách hàng đăng ký thuê bao trả trước đểnhắn tin quảng cáo, đe dọa, nhắn tin độc hại, lừa đảo… nhưng khó truy xuất danh tính, do đó cần giới hạn lại.Trong khi đó,thuê bao trả sau là nhóm khách hàng trung thành, có đầy đủ thông tin khi đăng ký dịch vụ nhưng lại ít được hưởng chính sách khuyến mại.

Trao đổi với phóng viên báo điện tử Một Thế Giới, luật sư Kiều Anh Vũ - Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết đã có rất nhiều lý đo được đưa ra cho việc ban hành quy định hạn mức khuyến mại cho thuê di động trả trước không quá 20% như: “để đảm bảo quyền lợi và thúc đẩy phát triển thuê bao trả sau, hạn chế cuộc gọi rác, tin nhắn rác”, “bảo đảm cạnh tranh lành mạnh trên thị trường dịch vụ di động, đảm bảo an toàn, an ninh xã hội, bảo đảm quyền lợi của khách hàng sử dụng dịch vụ”…

Tuy nhiên, luật sư Vũ cho rằng những lý do này chưa thật sự thuyết phục, bởi lẽ chủ thuê bao trả trước hay chủ thuê bao trả sau đều là khách hàng, là người tiêu dùng, người sử dụng dịch vụ của nhà mạng, đều phải đăng ký thông tin, đều phải trả tiền để sử dụng dịch vụ. Do đó, họ đều phải được đảm bảo quyền lợi công bằng theo quy định của pháp luật.

Khoản 2, khoản 3 Điều 4 luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng quy định về nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như sau: Quyền lợi của người tiêu dùng được tôn trọng và bảo vệ theo quy định của pháp luật; bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phải được thực hiện kịp thời, công bằng, minh bạch, đúng pháp luật.

“Mặc dù đã có nhiều lý do được đưa ra để lý giải cho việc cắt giảm hạn mức khuyến mại tối đa dành cho thuê bao di động trả trước nhưng một trong những lý do quan trọng nhất là phải hợp pháp, thống nhất, phù hợp với các quy định khác của pháp luật dường như vẫn chưa được xem xét thấu đáo”, ông Vũ nêu.

Vẫn theo luật sư này, khuyến mại là một trong các hình thức xúc tiến thương mại được quy định tại luật Thương mại. Luật này quy định thương nhân thực hiện khuyến mại có quyền lựa chọn hình thức, thời gian, địa điểm khuyến mại, hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại.

Theo khoản 4 Điều 94 luật Thương mại, Chính phủ quy định cụ thể hạn mức tối đa về giá trị của hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, mức giảm giá tối đa đối với hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại mà thương nhân được thực hiện trong hoạt động khuyến mại.

Hướng dẫn quy định này, Điều 5 Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 4.4.2006 của Chính phủ Quy định chi tiết luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại đã quy định về hạn mức tối đa về giá trị hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại.

Theo đó, giá trị vật chất dùng để khuyến mại cho một đơn vị hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại không được vượt quá 50% giá của đơn vị hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại đó trước thời gian khuyến mại; tổng giá trị của hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại mà thương nhân thực hiện trong một chương trình khuyến mại không được vượt quá 50% tổng giá trị của hàng hóa, dịch vụ được khuyến mại.

Như vậy, ông Vũ cho rằng hạn mức khuyến mại đã được quy định tại luật Thương mại và Nghị định 37/2006/NĐ-CP với hạn mức là 50%. Luật Thương mại và Nghị định 37/2006/NĐ-CP đều là những văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lý cao hơn so với Thông tư 47/2017/TT-BTTTT nhưng trong phần căn cứ cáp dụng để ban hành Thông tư 47/2017/TT-BTTTT, chỉ viện dẫn đến luật Thương mại chứ không viện dẫn Nghị định 37/2006/NĐ-CP. Do đó, Thông tư 47/2017/TT-BTTTT đưa ra hạn mức khuyến mại đối với thuê bao di động trả trước chỉ đến 20% là có dấu hiệu trái luật, trái nghị định.

Bên cạnh đó, luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định rõ một trong các nguyên tắc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật là bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp và tính thống nhất của văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật; nghiêm cấm ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái với Hiến pháp, trái với văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

Khoản 2 Điều 156 tại luật này cũng quy định trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn. Do đó, cần phải kiểm tra, rà soát lại quy định của Thông tư 47/2017/TT-BTTTT về việc đưa ra hạn mức khuyến mại tối đa 20% đối với thuê bao di động trả trước.

“Việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phải đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, hợp pháp. Thông tư không thể quy định vượt ràoso với quy định của nghị định và của luật”, ông Vũ nêu.