Trung Quốc tức tối, phản đối báo cáo nguồn gốc COVID-19 của tình báo Mỹ

Thông báo tóm tắt cập nhật của tình báo Mỹ, được công bố hôm 29.10, nói rằng nguồn gốc tự nhiên và sự rò rỉ trong phòng thí nghiệm đều là những giả thuyết hợp lý để giải thích cách đầu tiên SARS-CoV-2 lây nhiễm cho con người, nhưng sự thật có thể không bao giờ được biết nếu không có thông tin mới hoặc sự hợp tác lớn hơn từ Trung Quốc. Xem chi tiết tại đây.

Trung Quốc tức tối và phản đối báo cáo này. Trong một phản hồi hôm 31.10 trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Uông Văn Bân cho hay "lời nói dối lặp đi lặp lại hàng nghìn lần vẫn chỉ là lời nói dối", đồng thời nói thêm rằng các cơ quan tình báo Mỹ "có tiếng là gian lận và lừa dối".

Ông nói: “Việc truy tìm nguồn gốc của loại coronavirus mới là một vấn đề nghiêm trọng và phức tạp, nên và chỉ có thể được nghiên cứu thông qua sự hợp tác của các nhà khoa học toàn cầu".

Trung Quốc đã liên tục phủ nhận các cáo buộc rằng SARS-CoV-2 đã bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm chuyên dụng ở thành phố Vũ Hán, nơi COVID-19 được xác định lần đầu tiên vào cuối năm 2019.

Ông Uông Văn Bân cũng lặp lại lời kêu gọi của Trung Quốc về việc Mỹ mở phòng thí nghiệm của mình tại Fort Detrick cho các chuyên gia quốc tế điều tra.

Một nghiên cứu chung của Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) được công bố trong năm nay đã loại trừ giả thuyết rằng COVID-19 có nguồn gốc từ phòng thí nghiệm, nói rằng giả thuyết có khả năng nhất là nó đã lây nhiễm sang người một cách tự nhiên, có thể là do buôn bán động vật hoang dã.

Các nhà phê bình cho biết nghiên cứu đã thất bại trong việc điều tra các phòng thí nghiệm ở Vũ Hán và không kiểm tra dữ liệu thô cần thiết để hiểu các đường lây truyền sớm của vi rút SARS-CoV-2.

Tháng trước, WHO đã thành lập Nhóm cố vấn khoa học về nguồn gốc của các mầm bệnh mới (SAGO) và kêu gọi Trung Quốc cung cấp dữ liệu thô để giúp bất kỳ cuộc điều tra mới nào. Trung Quốc đã từ chối, viện dẫn các quy tắc về quyền riêng tư của bệnh nhân.

Trong một bức thư ngỏ gửi tới Tổng Giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus vào tuần trước, một nhóm các nhà khoa học chỉ trích WHO và cho biết dù họ hoan nghênh một cuộc điều tra mới về nguồn gốc của COVID-19, nhưng thành phần đề xuất của hội đồng SAGO thiếu các kỹ năng cần thiết và sự công bằng.

Cụ thể hơn, hôm 27.10, nhóm với 13 thành viên, bao gồm các nhà khoa học và chuyên gia chính sách, những người đã kêu gọi điều tra lý thuyết rò rỉ vi rút SARS-CoV-2 từ phòng thí nghiệm, đã đăng một bức thư ngỏ trực tuyến bày tỏ lo ngại rằng danh sách các chuyên gia SAGO được đề xuất “thiếu sự đa dạng về kỹ năng và tính công bằng khoa học cần thiết cho sứ mệnh của nó”, đặc biệt để đánh giá lý thuyết đó.

“Có quá ít người được đề cử có kiến ​​thức về an toàn sinh học, an toàn sinh học hoặc pháp y… Sự mất cân bằng này sẽ cản trở mạnh mẽ khả năng hoàn thành nhiệm vụ của SAGO”, nhóm quốc tế viết và cũng đã kêu gọi thay thế ba ứng cử viên mà họ cho là “mâu thuẫn nghiêm trọng hoặc quá thiên vị”.

Hôm 26.10, US Right to Know, một nhóm y tế công cộng điều tra phi lợi nhuận, cũng kêu gọi loại bỏ một số chuyên gia, bao gồm tất cả những người của WHO từng tham gia cuộc điều tra nguồn gốc COVID-19 trước đó và nhà nghiên cứu Thái Lan - Supaporn Wacharapluesadee do sự hợp tác của cô với các nhà khoa học từ nhóm nghiên cứu EcoHealth Alliance có trụ sở tại Mỹ.

Chủ tịch của EcoHealth Alliance - Peter Daszak đã tham gia vào nhiệm vụ giai đoạn một và bị chỉ trích vì mối quan hệ đối tác lâu dài của mình với Viện Vi rút học Vũ Hán cũng như sự hỗ trợ trong việc điều phối lá thư bác bỏ lý thuyết rò rỉ ví rút từ phòng thí nghiệm.

WHO cho biết các nhận xét được gửi trong thời gian tham vấn cộng đồng sẽ "được xem xét cẩn thận và tạo ra thành phần không thể thiếu trong chính sách đánh giá xung đột lợi ích của WHO". Theo một thông báo công khai, mục đích là “tăng cường khả năng quản lý của WHO với các xung đột lợi ích, cũng như củng cố lòng tin và sự minh bạch của công chúng”.

Phát ngôn viên của WHO trước đó đã trả lời những lo ngại về việc thiếu chuyên môn về an toàn sinh học với SAGO, lưu ý rằng nhóm mới bao gồm hai chuyên gia về an toàn sinh học trong phòng thí nghiệm và SAGO sẽ làm việc với nhóm an toàn sinh học của WHO.

WHO đã nhiều lần cho biết lý thuyết rò rỉ vi rút khỏi phòng thí nghiệm phải được kiểm tra thêm, cùng với các giả thuyết khác liên quan đến sự xuất hiện thông qua các con đường tự nhiên, chẳng hạn như buôn bán động vật hoang dã. Nhóm mới sẽ đưa ra các đề xuất cho công việc đó và các kiến ​​thức chuyên môn bổ sung có thể cần thiết cho bất kỳ nhiệm vụ thực địa nào.