Ukraine đang nghĩ đã thực hiện thành kế “dương đông kích tây” với Nga nhưng Nga lại thành công trong việc “điệu hổ ly sơn” với Ukraine.
Trong nửa đầu tháng 9, Ukraine hân hoan với chiến dịch thần tốc giải phóng Kharkiv. Giới chỉ huy Ukraine cho rằng đó là nhờ chiến thuật "dương đông kích tây" hết sức vi diệu. Tức là Ukraine đã thực hiện chiến dịch tung hỏa mù làm cho lực lượng Nga tưởng họ đánh vào Kherson rồi từ đó không để tâm đến chiến dịch thực sự nhắm vào Kharkiv.
Từ cuối tháng 8, Bộ chỉ huy miền Nam của Ukraine bắt đầu tung hỏa mù bằng bắt đầu phản công lớn ở Kherson. Trong 2 tuần, lực lượng Ukraine ở phía Nam có đánh chiếm một số ngôi làng quanh Kherson nhưng kết quả này không khác biệt đáng kể so với hồi tháng 7 và 8. Tuy nhiên, việc chiếm được những ngôi làng với dân số ít ỏi đó trở thành điểm thu hút truyền thông trong bối cảnh Ukraine được Mỹ trang bị thêm nhiều vũ khí xịn. Nhưng trên thực tế thì không có cuộc chiến quy mô nào ở Kherson và Ukraine đã tiến lên phía bắc giải phóng Kharkiv như vào chỗ không người.
Sĩ quan truyền thông cho lữ đoàn Bohun của Lực lượng đặc biệt Ukraine, Taras Berezovets phát biểu: "Nga nghĩ rằng họ sẽ cần ở phía Nam và di chuyển các thiết bị. Sau đó, thay vì ở phía Nam, cuộc tấn công đã xảy ra ở nơi mà họ ít nghĩ tới nhất. Khi mọi người tập trung vào Kherson, người của chúng tôi ở Kharkiv”.
Nhưng lúc này có vẻ Ukraine đã rơi vào kế điệu hổ ly sơn. Sau khi trọng binh của Ukraine dồn vào Kharkiv thì chính quyền thân Nga ở Kherson cũng như Zaporozhye tuyên bố sẽ tổ chức trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga ngay từ ngày mai.
Chính quyền vùng Kherson gọi bước đi này là một quyết định cần thiết khi phải đối mặt với các cuộc tấn công liên tục của chính quyền Kyiv. Chính quyền vùng Zaporozhye bày tỏ tin tưởng rằng việc đưa khu vực này gia nhập Nga sẽ giúp nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.
Lời tuyên bố đưa ra hôm 20.9 và tiến hành luôn vào 23.9. Trong khoảng thời gian 3 ngày đó thì quân đội Ukraine không kịp thời gian để trở lại gây áp lực với Kherson. Nếu 4 tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporozhye gia nhập Nga thì lãnh thổ Nga sẽ kéo dài một dải rất dày đến tận bán đảo Crimea (xem bản đồ).
Với Nga, việc kiểm soát Kherson quan trọng hơn nhiều so với Kharkiv. Tỉnh Kharkiv nằm sâu trong nội địa và là nơi khó để Nga kiểm soát. Trên thực tế, Nga chưa tiến được vào thành phố Kharkiv là thủ phủ của tỉnh nên trong điều kiện quân số bị hạn chế thì họ đã rút lui khỏi mặt trận mà Nga cho là quân Ukraine đông gấp 8 lần. Lực lượng Nga gần như để lại cho quân Ukraine tiến vào mà không gặp nhiều kháng cự. Ukraine mô tả họ chiến thắng trong quân Nga tan rã rút lui vội vã.
Bộ quốc phòng Nga gọi đó là rút lui chiến thuật và bố trí lực lượng theo phòng tuyến Donetsk. Và những ngày qua, Ukraine đang hăng say tại mặt trận phía bắc nhưng không còn đánh chiếm được gì ở vùng Donbas. Nga đã phòng ngự rất tốt ở Donbas và “cuộc chiến thần tốc” của Ukraine giậm chân tại chỗ.
Trong khi chủ lực của Ukraine dồn ở Kharkiv thì 2 tỉnh phía nam có thể thoải mái hơn trong việc tổ chức bỏ phiếu. Nếu như Ukraine không vội tiến lên phía bắc mà tiếp tục gây áp lực mạnh ở Kherson thì tỉnh này sẽ không thể dễ dàng nghĩ đến chuyện bỏ phiếu từ ngày mai, 23.9.
Ukraine đang nghĩ đã thực hiện thành kế “dương đông kích tây” với Nga nhưng Nga lại thành công trong việc “điệu hổ ly sơn” với Ukraine để rảnh rang tổ chức các bước sáp nhập 4 tỉnh.