Trước sự cố sạt lở thuỷ điện Rào Trăng 3, nhiều ý kiến lo ngại về mức độ an toàn của các hồ thủy điện đang hoạt động hiện nay.
Trao đổi với báo chí về vấn đề xả lũ của các hồ thủy điện trong cuộc họp báo chiều 16.10, ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết các hồ thủy điện đang vận hành trong phạm vi cả nước đều đảm bảo an toàn theo quy định. Cụ thể, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các thủy điện có chức năng tham gia hoạt động điều tiết lũ. Cùng với đó là đánh giá, yêu cầu các chủ đầu tư đảm bảo các vấn đề về an toàn hồ chứa.
Theo ông Bảo, các hồ thủy điện nhỏ tại miền Trung thường không có khả năng phòng lũ, cắt lũ nên khi nước về qua các tổ máy phát điện sẽ trực tiếp tràn xuống hạ du.
Ông Bảo cho biết Việt Nam hiện có 11 hồ chứa, các hồ chứa có dung tích phòng lũ sẽ phải điều tiết lượng nước duy trì để đảm bảo phòng lũ. Khi có sự cố, các thủy điện phải báo cáo Ban chỉ huy phòng chống thiên tai của tỉnh và Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh để xin phép lệnh điều hành có xả, duy trì mực nước đón lũ để khi lũ về làm chậm, giảm lượng nước về phía hạ du.
Nói về trách nhiệm của Bộ trong việc quản lý xả lũ, ông Bảo khẳng định trong các đợt lũ, Bộ Công Thương đều ban hành công điện chỉ đạo điều hành các hồ chứa triển khai các giải pháp ứng phó mùa lũ, đảm bảo vận hành đúng quy trình được phê duyệt, đảm bảo an toàn hạ du. Đặc biệt, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai của Bộ hàng ngày vẫn thường xuyên kết nối với cơ sở dữ liệu để thường xuyên theo dõi nguồn nước, mực nước về hồ để có điều hành cụ thể, báo cáo cho Ban chỉ huy phòng chống thiên tai để đảm bảo đúng quy trình, đảm bảo an toàn cho vùng hạ du.
"Khi xả lũ, các hồ thủy điện đều phải có cảnh báo cho các khu dân cư ở hạ du, phối hợp chặt với chính quyền địa phương trong việc thông báo với người dân, hạn chế xả lũ cho người dân hạ du. Vì vậy có thể thấy các hồ thủy điện đang vận hành trong phạm vi cả nước đều đảm bảo an toàn theo quy định", ông Bảo nhấn mạnh.
Về việc vận hành, rà soát hồ chứa đã đầy nước ở khu vực miền Bắc và miền Trung, ông Bảo cho biết từ ngày 5 đến 12.10 vừa qua, tổng lượng mưa Hà Tĩnh và Bình Định có nơi đạt 500mm; Quảng Bình có nơi 1.200mm; Quảng Trị có nơi 1.800mm; Đà Nẵng 1.200mm; Quảng Nam 1.400; Thừa Thiên Huế có nơi đạt 2.000mm.
"Đáng nói, cả mùa mưa ở Huế ước tính khoảng 2.009 - 2.127mm, nhưng chỉ trong 1 tuần qua, lượng mưa xấp xỉ bằng cả mùa mưa, gây ra lượng mưa lớn, ngập lụt nhiều vùng miền Trung, gây ảnh hưởng mạnh về người và tài sản. Đây là sự cố xảy ra ngoài mong muốn", ông Bảo cho hay.
Với miền Trung, lãnh đạo Bộ Công Thương nhìn nhận do địa hình mỏng, dốc nên thời gian vừa qua mưa lớn đã khiến mực nước hạ du dâng cao, Ban chỉ huy phòng chống lụt bão đã chỉ đạo các hồ chứa vừa xả lũ, vừa đảm bảo lượng nước thích hợp để đón lũ, từ đó giảm lũ. Quá trình xả nước này cũng ảnh hưởng đến người dân vùng hạ du khi mưa gây ra.
Theo đó, ông Bảo nhấn mạnh: "Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp các địa phương để chỉ đạo, rà soát các vấn đề, nhất là ứng phó thiên tai, lường trước các tình huống xảy ra. Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu hồ chứa - một công cụ giám sát các hồ để giám sát chặt quá trình vận hành".
Trả lời về việc quy hoạch thuỷ điện nhỏ, ông Đỗ Đức Quân - Phó cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), cho biết từ năm 2017 đến nay, không có dự án nào được bổ sung quy hoạch mà chiếm đất rừng tự nhiên. Hiện nay, Bộ Công Thương cũng không bổ sung các dự án dưới 30 MW vào quy hoạch. Các dự án được bổ sung quy hoạch đều được kiểm soát rất kỹ về đất và rừng.