Ông Trump ký lệnh cấm giao dịch với 8 ứng dụng Trung Quốc, có Alipay của Jack Ma

Alipay, ứng dụng thanh toán và phong cách sống với hơn 1 tỉ người dùng, thuộc sở hữu của Ant Group. Alipay là đối thủ cạnh tranh với WeChat Pay của Tencent.

Đây là đòn khác giáng vào tỷ phú Jack Ma. Ant Group là chi nhánh dịch vụ tài chính của Tập đoàn Alibaba. Jack Ma là nhà sáng lập Alibaba và Ant Group.

Hôm 24.11.2020, Ấn Độ cấm thêm 43 ứng dụng Trung Quốc, trong đó có website mua sắm nổi tiếng AliExpress, gây ảnh hưởng lớn đến Alibaba. Đó là một bước thụt lùi khác với Alibaba sau khi đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) trị giá 37 tỉ USD của Ant Group bị tạm dừng tại Trung Quốc.

Được báo cáo lần đầu tiên bởi Reuters, lệnh từ ông Trump giao cho Bộ Thương mại Mỹ xác định giao dịch nào sẽ bị cấm theo chỉ thị nhằm hạn chế mối đe dọa với người Mỹ do các ứng dụng của Trung Quốc gây ra, vốn có lượng người dùng lớn và quyền truy cập vào dữ liệu nhạy cảm.

Theo theo lệnh, ông Trump cho biết 8 ứng dụng này có thể truy cập thông tin cá nhân từ người dùng Mỹ. Thông tin đó có thể được Chính phủ Trung Quốc sử dụng để “theo dõi vị trí của các nhân viên và nhà thầu liên bang, đồng thời xây dựng hồ sơ thông tin cá nhân”.

Cụ thể hơn, lệnh của ông Trump nói rằng: "Bằng cách truy cập vào các thiết bị điện tử cá nhân như smartphone, máy tính bảng và máy tính, các ứng dụng phần mềm được kết nối với Trung Quốc có thể truy cập và thu thập rất nhiều thông tin từ người dùng, bao gồm cả thông tin nhận dạng cá nhân nhạy cảm và riêng tư. Việc thu thập dữ liệu sẽ cho phép Trung Quốc theo dõi vị trí của các nhân viên và nhà thầu liên bang, đồng thời xây dựng hồ sơ thông tin cá nhân".

Lệnh do ông Trump đưa ra có tên "Alipay, CamScanner, QQ Wallet, SHAREit, Tencent QQ, VMate, WeChat Pay và WPS Office", nhấn mạnh rằng "Mỹ phải có hành động tích cực chống lại những người phát triển hoặc kiểm soát các ứng dụng phần mềm được kết nối với Trung Quốc để bảo vệ an ninh quốc gia của chúng ta".

Ngoài Alipay, ông Trump cấm người Mỹ giao dịch với QQ Wallet và WeChat Pay của Tencent, CamScanner, SHAREit, VMate, WPS Office.

Một quan chức Mỹ lưu ý rằng lệnh cho Bộ Thương mại Mỹ 45 ngày để hành động, nhưng bộ này có kế hoạch thực hiện trước ngày 20.1 khi ông Trump rời nhiệm sở để xác định các giao dịch bị cấm.

Bất kỳ giao dịch nào mà chính quyền Trump cấm có khả năng phải đối mặt với các thách thức của tòa án, như Bộ Thương mại từng ra lệnh cấm giao dịch với WeChat và TikTok nhưng bị các thẩm phán liên bang Mỹ chặn.

Một quan chức khác cho biết lệnh mới phản ánh các hành động trước đó của ông Trump với các ứng dụng WeChat và TikTok do Trung Quốc sở hữu khi tìm cách chặn một số giao dịch hai ứng dụng này. Thế nhưng, thẩm phán Mỹ đã chặn lệnh này.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ - Wilbur Ross tuyên bố rằng ông ủng hộ “cam kết bảo vệ quyền riêng tư và an ninh của người Mỹ khỏi các mối đe dọa từ Đảng Cộng sản Trung Quốc”.

Hành động mới nhất đã được tranh luận trong chính quyền một thời gian dài. Nhiều quan chức chính quyền đang mong muốn củng cố lập trường cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc trên một số mặt trận trước khi Trump rời nhiệm sở.

Tháng 12.2020, Bộ Thương mại Mỹ đã thêm hàng chục công ty Trung Quốc, bao gồm cả SMIC (nhà sản xuất chip hàng đầu của nước này) và SZ DJI Technology (hãng sản xuất máy bay không người lái), vào danh sách đen thương mại.

Cũng trong tháng trước, chính quyền đã công bố danh sách các công ty Trung Quốc và Nga có quan hệ quân sự bị hạn chế mua một loạt hàng hóa và công nghệ của Mỹ.

TikTok cũng bị chính quyền Trump công kích liên tục trong năm 2020 với lý do đe dọa an ninh quốc gia và mối lo có thể thu thập dữ liệu hơn 100 triệu người dùng Mỹ gửi cho Chính phủ Trung Quốc.

TikTok và công ty mẹ ByteDance luôn phủ nhận việc này. Thế nhưng, Tổng thống Trump vẫn ký các sắc lệnh hành pháp buộc ByteDance bán lại TikTok cho công ty Mỹ nếu không sẽ bị cấm. Trong khi Bộ Thương mại Mỹ ban hành lệnh buộc Apple và Google gỡ TikTok khỏi cửa hàng ứng dụng, hạn chế cung cấp nội dung và tất cả giao dịch kỹ thuật khác với TikTok ở Mỹ. Song đến nay, TikTok vẫn bình an vô sự nhờ phán quyết có lợi từ các thẩm phán Mỹ. Việc ByteDance thương thảo với Oracle và Wallmart trong việc thành lập công ty mới mang tên TikTok Global vẫn chưa hoàn tất. Khi ông Trump thất cử, TikTok hy vọng vào tương lai tươi sáng hơn ở Mỹ dưới thời Biden.

Tương tự TikTok, WeChat tưởng chừng bị xóa khỏi App Store, Google Play nhưng thoát hiểm phút chót nhờ phán quyết có lợi từ thẩm phán. Hàng triệu người gốc Hoa ở Mỹ giải tỏa được mối lo mất cầu nối liên lạc với người thân, bạn bè ở Trung Quốc.

Chính quyền Trump cũng đã tìm cách hạn chế các công ty viễn thông Trung Quốc như Huawei thông qua các lệnh hành pháp, nhằm đảm bảo an toàn cho các mạng của Mỹ và làm giảm khả năng cạnh tranh từ Trung Quốc trên toàn thế giới khi dịch vụ không dây 5G thế hệ tiếp theo bắt đầu được cung cấp.