Ít nhất một đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện sẽ xem xét nỗ lực của các đảng viên Dân chủ trong Quốc hội nhằm luận tội Tổng thống Donald Trump vì kích động người biểu tình leo thang bạo lực, ngăn cản quá trình chuyển giao quyền lực hòa bình.
Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện, nơi nắm quyền luận tội tổng thống, sẽ tổ chức cuộc họp vào buổi trưa 8.1 (giờ Mỹ) để thảo luận về các bước tiếp theo của họ.
Nếu một tổng thống bị luận tội, Thượng viện sẽ tổ chức phiên tòa và bỏ phiếu bãi nhiệm, với phe đa số chiếm 2/3 là cần thiết để luận tội. Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa - Ben Sasse cho biết hôm 8.1 rằng ông "chắc chắn sẽ xem xét" bất kỳ bài báo nào về việc luận tội từ Hạ viện.
“Trump đã bỏ qua lời tuyên thệ nhậm chức của mình”, Ben Sasse nói với CBS News.
Trước nguy cơ bị luận tội, ông Trump đã đăng video lên án vụ bạo loạn xảy ra ở Điện Capitol (tòa nhà Quốc hội Mỹ) khiến 5 người chết, trong đó có một cảnh sát.
Trong video này, Trump nói rằng trọng tâm của ông bây giờ là đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ sang chính quyền Biden và thôi cáo buộc gian lận bầu cử: "Giờ đây, Quốc hội đã chứng nhận kết quả. Một chính quyền mới sẽ được thành lập vào ngày 20.1. Trọng tâm của tôi giờ chuyển sang đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ, có trật tự và liền mạch. Thời điểm này kêu gọi hàn gắn và hòa giải”.
Ngay sau cuộc tấn công Điện Capitol làm gián đoạn phiên họp của Quốc hội để chứng nhận Biden thắng cử, Trump đã từ chối lên án vụ việc, chỉ khuyên người ủng hộ rời đi và nói “yêu họ”, đồng thời lặp lại tuyên bố ông đã bị đánh cắp chiến thắng.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Lãnh đạo phe thiểu số ở Thượng viện - Chuck Schumer hôm 7.1 đã yêu cầu Phó Tổng thống Mike Pence và nội các của Trump viện dẫn Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp để tước bỏ quyền hạn của Trump nếu ông không thể hoàn thành nhiệm vụ tại văn phòng.
Pence phản đối ý tưởng này, một cố vấn của Phó tổng thống cho biết.
Nancy Pelosi, Chuck Schumer cùng các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ khác kêu gọi tiến hành thủ tục luận tội ngay lập tức nếu Pence và nội các từ chối thực hiện các bước để loại bỏ Trump khỏi quyền lực.
Họ nói: “Những hành động nguy hiểm và đầy tham vọng của tổng thống khiến ông ấy phải bị loại khỏi chức vụ ngay lập tức”, cáo buộc Trump kích động “cuộc nổi dậy”.
Trợ lý Chủ tịch Hạ viện Mỹ - Katherine Clark nói trên CNN hôm 8.1 rằng đảng Dân chủ đã sẵn sàng để tiến tới thủ tục luận tội sớm nhất là vào tuần tới.
Khi nhiệm kỳ của Trump gần hết hạn, không rõ liệu có đủ thời gian để hoàn tất quá trình luận tội hay không.
Nếu bị luận tội tại Hạ viện do đảng Dân chủ lãnh đạo, Trump về mặt lý thuyết sẽ phải đối mặt với phiên tòa xét xử tại Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát, dự kiến sẽ được lên lịch cho đến ngày 19.1.
Mitch McConnell (đảng viên Cộng hòa) - lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện chưa cho biết liệu ông có triệu tập lại Thượng viện nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội.
Đảng Dân chủ được cho là sẽ nắm quyền kiểm soát hẹp với Thượng viện sau khi giành chiến thắng trong hai cuộc bầu cử ở Georgia vào 5.1, nhưng hai thượng nghị sĩ mới sẽ không tuyên thệ nhậm chức cho đến khi bang chứng nhận kết quả vào cuối tháng này.
Hạ viện từng luận tội ông Trump vào tháng 12.2019 vì đã gây sức ép buộc Tổng thống Ukraine điều tra Biden, nhưng Thượng viện đã tuyên bố trắng án cho tổng thống vào tháng 2.2020. Chỉ có hai tổng thống khác bị luận tội và không ai từng bị luận tội hai lần.
Một số quan chức cấp cao của chính quyền Trump đã từ chức để phản đối cuộc bạo loạn ở Điện Capitol, gồm cả hai thành viên Nội các là Elaine Chao (Bộ trưởng Giao thông vận tải, vợ Mitch McConnell) và Betsy DeVos (Bộ trưởng Giáo dục).
Tại cuộc họp báo để giới thiệu lựa chọn của mình cho vị trí Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Biden đã đổ lỗi cho Trump vì đã xúi giục cuộc tấn công Điện Capital nhưng không bình luận về khả năng phế truất ông.
Quốc hội đã chứng nhận chiến thắng bầu cử của Biden vào 6.1 sau khi các nhà chức trách giành lại Điện Capitol. Hơn một nửa số nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện và 8 thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu để thách thức kết quả bầu cử từ một số bang, ủng hộ Trump, nhưng không có tác dụng.
Tổng thống đã tự cô lập mình giữa một nhóm nhỏ các cố vấn và chỉ trích những ai không trung thành, bao gồm cả Pence - người mà Trump muốn cố gắng ngăn chặn Quốc hội chứng nhận chiến thắng của Biden, theo các nguồn tin.
FBI đã phát hành bốn áp phích cho thấy hàng chục người bị truy nã vì đã xông vào Điện Capitol (tòa nhà Quốc hội) hôm 6.1 trong cuộc tấn công chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ.
Văn phòng Washington Field của FBI vào sáng sớm 8.1 đã công bố 40 bức ảnh về những người đã đột nhập bất hợp pháp vào Điện Capitol chiều 6.1 trong khi Quốc hội đang kiểm phiếu của Đại cử tri đoàn để xác nhận Joe Biden là tổng thống đắc cử.
FBI cũng đưa ra phần thưởng tới 50.000 USD cho ai cung cấp thông tin giúp họ tìm ra kẻ đặt hai quả bom ống tại trụ sở Ủy ban Quốc gia Dân chủ (DNC) và Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) hôm 6.1. Cảnh sát đã vô hiệu hai quả bom này.
Tổng thống đắc cử Mỹ - Joe Biden đang tập trung vào việc chuẩn bị nhậm chức nên sẽ giao lại cho Quốc hội, Phó Tổng thống Mike Pence và nội các của Tổng thống Donald Trump "hành động khi họ thấy phù hợp" về các vấn đề luận tội và Tu chính án thứ 25. Người phát ngôn quá trình chuyển tiếp của Biden - Andrew Bates đưa ra tuyên bố này để trả lời câu hỏi từ Reuters về lời kêu gọi luận tội Trump.
“Tổng thống đắc cử Biden và Phó tổng thống đắc cử Harris đang tập trung vào nhiệm vụ của họ, chuẩn bị nhậm chức vào ngày 20.1, và sẽ giao việc đó cho Phó tổng thống Pence, nội các và Quốc hội để hành động khi họ thấy phù hợp”, Andrew Bates nói.
Ông Donald Trump vừa đăng tweet cho biết sẽ không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden vào ngày 20.1 tới.
Theo Reuters, một nguồn tin am hiểu nội vụ cho biết ở Nhà Trắng đã có sự bàn bạc về việc ông Trump sẽ rời Washington ngày 19.1. Cũng theo nguồn tin này, ông Trump sẽ đến khu nghỉ dưỡng của mình ở bang Florida.