Sau khi gọi Trump là ‘kẻ sát nhân’, Iran được Mỹ cho phép chuyển tiền mua vắc xin COVID-19

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Ian - Abdolnaser Hemmati thông báo một ngân hàng Iran đã nhận được sự hỗ trợ từ Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ để chuyển tiền đến một ngân hàng Thụy Sĩ thanh toán vắc xin COVID-19.

“Người Mỹ đã đặt lệnh trừng phạt lên tất cả các ngân hàng của chúng tôi. Họ đã chấp nhận một vụ việc này dưới sức ép của dư luận thế giới”, Abdolnaser Hemmati nói với kênh truyền hình nhà nước.

Abdolnaser Hemmati tiết lộ Iran sẽ trả khoảng 244 triệu USD cho việc nhập khẩu ban đầu 16,8 triệu liều vắc xin từ COVAX, nhóm đa cơ quan chuyên đảm bảo khả năng tiếp cận vắc xin công bằng cho các nước thu nhập thấp và trung bình.

Chương trình COVAX của WHO được thực hiện nhằm đảm bảo vắc xin COVID-19 được phân bổ công bằng và hiệu quả trên thế giới.

Các quan chức Iran đã nói nhiều lần rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ đang ngăn họ thanh toán vắc xin cho COVAX, mà 190 nền kinh tế đã đăng ký.

Hãng dược Shifa Pharmed (Iran) đã bắt đầu cho tình nguyện viên đăng ký trong tuần này để thử nghiệm trên người với ứng cử viên vắc xin COVID-19 nội địa đầu tiên của nước này khi sự tranh chấp phe nhóm dường như đang bùng phát về việc sử dụng hàng nhập khẩu.

Các hãng tin Iran dẫn lời Mohammed Reza Naqdi, cấp phó của người đứng đầu Lực lượng Vệ binh Cách mạng, cho biết: “Chúng tôi không khuyến nghị tiêm vắc xin COVID-19 nước ngoài cho các nhân viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng và dân quân tự nguyện”.

Phát ngôn viên Bộ Y tế Iran - Sima Sadat Lari trước đó nói với kênh truyền hình nhà nước rằng có 152 người chết vì COVID-19 ở Iran trong 24 giờ qua, con số thấp nhất kể từ ngày 18.9, nâng tổng số người thiệt mạng lên 54.308 ở quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất Trung Đông. Hiện Iran ghi nhận tổng cộng 1.183.182 ca mắc COVID-19.

Số người chết do COVID-19 ở Iran giảm sau hơn 1 tháng cấm giao thông vào ban đêm và các quy định hạn chế khác ở các thành phố lớn. Cảnh sát cho biết hình thức phạt tiền đã được ban hành trên toàn quốc hôm 23.12 với những tài xế vi phạm lệnh giới nghiêm. Các quan chức cảnh báo rằng nguy cơ bùng phát COVID-19 ở Iran là rất lớn.

Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và 6 cường quốc thế giới vào năm 2018, áp đặt các lệnh trừng phạt mới với quốc gia Trung Đông. Việc Tổng thống đắc cử Joe Biden lên nắm quyền làm tăng khả năng Mỹ có thể tham gia lại thỏa thuận hạt nhân.

Hôm 16.12, Tổng thống Hassan Rouhani cho biết rất vui khi ông Trump rời nhiệm sở, gọi Trump là “Tổng thống Mỹ vô luật lệ nhất và là kẻ sát nhân vì cản trở Iran tiếp cận vắc xin COVID-19”.

"Chúng tôi không quá vui mừng về sự xuất hiện của ông Biden, nhưng chúng tôi rất vui khi Trump ra đi...", Hassan Rouhani nói trong một bài phát biểu trên truyền hình trước nội các.

Iran cho biết các lệnh trừng phạt của Mỹ đang gây khó khăn cho nước này trong việc mua thuốc và vật tư y tế từ nước ngoài, bao gồm cả vắc xin cần thiết để ngăn chặn đợt bùng phát COVID-19 tồi tệ nhất.

Chính quyền Trump đã áp đặt các lệnh trừng phạt gây tê liệt với lĩnh vực ngân hàng Iran và ngành công nghiệp dầu khí quan trọng của nước này kể từ khi đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa hai nước vào năm 2018.

Trong khi Mỹ nói rằng thuốc men và hàng hóa nhân đạo được miễn lệnh trừng phạt, các hạn chế với hoạt động thương mại và tài chính đã ngăn cản một số ngân hàng nước ngoài xử lý các giao dịch tài chính liên quan đến Iran.

Hồi tháng 9, Bộ trưởng Ngoại giao Iran - Mohammad Javad Zarif nói với trang RT rằng Mỹ đang ngăn chặn Iran sử dụng tiền của mình để mua các vật tư y tế quan trọng, gây ra tác hại khôn lường trong việc chống lại COVID-19.

Mohammad Javad Zarif nói những nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn Tehran xuất khẩu dầu đã hạn chế khả năng của chính phủ nước này trong việc ứng phó với cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu và cứu trợ người dân.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Iran lưu ý rằng Iran có “khá nhiều tiền được cất giữ ở các nước ở nước ngoài”, nhưng Mỹ đã ngăn cản họ tiếp cận các quỹ này, thậm chí để mua thuốc.

Mohammad Javad Zarif than thở rằng, do các lệnh trừng phạt của Mỹ, Iran không thể sử dụng “tiền riêng” của mình để đảm bảo tiếp cận với vắc xin COVID-19 đang được phát triển. Ông thậm chí không thể mua liều vắc xin ngừa cúm. Thứ trưởng Bộ Y tế Iran tháng 11 thông báo rằng Iran đã bị tước bỏ 5 triệu liều vắc xin ngừa cúm trong năm nay do ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt từ Mỹ.

“Dù người Mỹ đang nói gì về việc các lệnh trừng phạt của họ không ảnh hưởng đến các mặt hàng nhân đạo thì đó chỉ là một lời nói dối ... Về cơ bản, đó là khủng bố y tế”, Mohammad Javad Zarif nhấn mạnh.