Gửi bình luận
Trung Quốc đang là thị trường lớn nhất thế giới cho cả ô tô điện và xe hơi nói chung.
Trong bài phát biểu của mình tại Viện Brookings, Jake Sullivan - Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ về cơ bản đã gióng lên hồi chuông báo tử cho chủ nghĩa tân tự do ở Washington. Trong quá trình trình bày rõ ràng tầm nhìn, biện minh và cơ sở lý luận cho các chính sách kinh tế của Mỹ, Jake Sullivan đã đặt nền móng cho cái được gọi là “sự đồng thuận mới của Mỹ”.
Chính quyền Biden đang thúc đẩy các chính sách công nghiệp liên quan chuỗi cung ứng reshoring và friend-shoring, vẽ lại cấu trúc thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, sự thành công hay thất bại của Mỹ trong việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng ô tô điện (EV) sẽ là phép thử thực sự cho sự đồng thuận mới này.
Reshoring là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả quá trình đưa sản xuất trở lại quốc gia mà trước đó đã chuyển sản xuất sang nước ngoài.
Friend-shoring là hành động sản xuất và tìm nguồn cung ứng từ các quốc gia là đồng minh địa chính trị.
Đặc biệt, ba sự phát triển gần đây trên ba lục địa minh họa cho những thách thức liên quan đến việc vẽ lại cấu trúc toàn cầu thông qua các biện pháp tách rời như reshoring và friend-shoring.
Thứ nhất, các mẫu xe điện một lần nữa chiếm vị trí trung tâm khi các công ty từ khắp nơi trên thế giới giới thiệu những mẫu ô tô mới nhất của họ tại Triển lãm ô tô Thượng Hải (Trung Quốc).
Thứ hai, Bộ Tài chính Mỹ đã cung cấp sự rõ ràng như mong đợi về các khoản tín dụng thuế và lợi ích khi mua ô tô điện.
Thứ ba, chính phủ Chile đã thông báo sẽ quốc hữu hóa ngành sản xuất lithium của nước này, về cơ bản yêu cầu các công ty tư nhân chuyển quyền sở hữu cho một doanh nghiệp thuộc sở hữu của chính phủ trong thời gian tới.
Ba sự kiện này có liên quan và ảnh hưởng đến nhau.
Tại sao chuỗi cung ứng ô tô rất quan trọng với sự đồng thuận mới của Mỹ? Trong bản đánh giá chuỗi cung ứng của chính quyền Biden, bốn lĩnh vực nổi bật là dược phẩm và hoạt chất dược phẩm, pin, chất bán dẫn và khoáng chất quan trọng.
Việc tiếp cận và kiểm soát chuỗi cung ứng của ba lĩnh vực pin, chất bán dẫn và khoáng chất quan trọng sẽ quyết định tiến trình thành công của nền kinh tế Mỹ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và trong việc đạt được các mục tiêu biến đổi khí hậu.
Mỗi lĩnh vực trong số pin, chất bán dẫn và khoáng chất quan trọng đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng ô tô điện. Ô tô điện trung bình chứa từ 1.500 đến 3.000 chip bán dẫn. Khi Trung Quốc không độc quyền hoặc thậm chí là thị phần lớn về việc sản xuất chip, Mỹ cũng vậy. Vì cả hai nền kinh tế chỉ mới bắt đầu triển khai các khoản trợ cấp công nghiệp quy mô lớn, nên về cơ bản, họ bắt đầu cùng lúc, nhưng không rõ ai sẽ về đích trước.
Tuy nhiên, điều tương tự không thể xảy ra với pin hoặc khoáng chất quan trọng. Kể từ năm nay, hầu hết ô tô điện đều được cung cấp năng lượng từ pin lithium-ion. Những loại pin này chứa các khoáng chất như lithium, coban, niken và đồng. Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã dần dần giành được quyền kiểm soát việc khai thác và chế biến nhiều loại khoáng sản quan trọng này ở một số quốc gia.
Bổ sung cho thế mạnh của họ trong khai thác khoáng sản quan trọng, các công ty Trung Quốc như CATL và BYD đã chiếm hơn 50% thị trường pin ô tô điện toàn cầu. Quy mô thị trường cùng sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực khai thác khoáng sản quan trọng và sản xuất pin mang lại cho nước này tùy chọn vũ khí hóa cả hai.
Triển lãm ô tô Thượng Hải là một trong những triển lãm lớn nhất thế giới. Các nhà sản xuất ô tô từ khắp nơi trên thế giới, gồm cả Mỹ, giới thiệu những mẫu xe mới nhất của họ để giành được một phần thị trường rộng lớn ở Trung Quốc.
Nhà sản xuất ô tô Volkswagen (Đức) đưa toàn bộ ban giám đốc của mình tới triển lãm là ví dụ về tầm quan trọng của thị trường này với các nhà sản xuất ô tô, khi họ cố gắng thu hút cả các nhà hoạch định chính sách và người tiêu dùng Trung Quốc.
Trung Quốc đã là thị trường lớn nhất thế giới cho cả ô tô điện và xe hơi nói chung. Thị trường ô tô dự kiến sẽ tăng trưởng từ 4% đến 5% lên 23 triệu xe trong năm 2023. Năm ngoái, Trung Quốc chiếm gần 60% doanh số bán ô tô điện toàn cầu. Kích thước và quy mô của thị trường xe điện tại Trung Quốc là điểm thu hút cho các nhà sản xuất ô tô toàn cầu.
Đạo luật Giảm lạm phát, một trong những chiến thắng lập pháp lớn nhất của Tổng thống Joe Biden, có thể là một lợi thế cho Mỹ nếu khắc phục một số kẽ hở và tìm cách ngăn Trung Quốc sử dụng quy mô thị trường của mình như một vũ khí.
Thông báo của Bộ Tài chính Mỹ vào cuối tháng 3 đã đưa ra các yêu cầu tìm nguồn cung ứng với các khoáng chất quan trọng và thành phần pin ô tô điện đủ điều kiện nhận tín dụng thuế.
Phân bổ các khoản tín dụng thuế dựa trên nguyên liệu đầu vào của phương tiện được khai thác hoặc xử lý tại Mỹ hoặc một quốc gia mà Mỹ có hiệp định thương mại tự do, Đạo luật Giảm lạm phát về mặt lý thuyết sẽ ngăn cản các công ty Trung Quốc tham gia. Dù vậy, việc Ford quyết định hợp tác với CATL cho thấy một số công ty vẫn sẽ chọn các nhà sản xuất pin Trung Quốc vì có rất ít lựa chọn thay thế.
Hơn nữa, dù Đạo luật Giảm lạm phát phân bổ vốn, Mỹ không sở hữu tất cả khoáng sản quan trọng trong biên giới của mình để có thể tự túc trong lĩnh vực này. Các quốc gia thân thiện như Chile, nhà sản xuất lithium lớn thứ hai thế giới, có thể tham gia để giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt này, nhưng động thái quốc hữu hóa nguồn dự trữ lithium của quốc gia Nam Mỹ sẽ làm phức tạp thêm triển vọng friend-shoring.
Chủ nghĩa bảo hộ tài nguyên thiên nhiên không phải là hiện tượng mới. Tuy nhiên trong bối cảnh này, Mỹ có thể sắp hết các nguồn tài nguyên thân thiện để khai thác các tài nguyên quan trọng.
Thách thức loại bỏ Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng ô tô là đại diện cho bài toán hóc búa về tách rời. Nếu nghiêm túc về việc giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc và đưa Mỹ trở lại cạnh tranh toàn cầu, chính quyền Biden phải tìm giải pháp cho ngành ô tô. Đây là một trong những ngành cuối cùng của chuỗi giá trị, ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp khác và có liên quan đến an ninh quốc gia.
Mỹ đang chơi trò đuổi bắt với Trung Quốc. Bằng cách thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất ô tô trong nước, khắc phục các lỗ hổng trong luật pháp hiện hành và làm việc với các đồng minh cùng đối tác của mình, Mỹ vẫn có thể có cơ hội vươn lên dẫn đầu.
