Chuẩn đô đốc Karl Thomas, Tư lệnh Hạm đội 7 hải quân Mỹ, nói máy bay Trung Quốc tương tác “không an toàn và không chuyên nghiệp” với máy bay Mỹ và đồng minh trên vùng trời Thái Bình Dương.
Tại cuộc họp báo hôm 16.8 ở Singapore, nhân dịp Mỹ tham gia cuộc tập trận chung thường niên mang tên Hợp tác và huấn luyện Đông Nam Á (SEACAT) giữa các lực lượng hải quân Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Úc, New Zealand, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Bangladesh, Sri Lanka..., vị tư lệnh nhắc lại những hành động nguy hiểm của quân đội Trung Quốc, trong đó có việc máy bay Trung Quốc bắn pháo sáng gần các máy bay Mỹ, thu ngắn khoảng cách giữa các máy bay lúc vượt qua máy bay Mỹ...
Chuẩn đô đốc Thomas nói: "Có sự gia tăng những việc mà chúng tôi xem là các cuộc bay chặn không an toàn, không chuyên nghiệp và không đạt tiêu chuẩn hàng không, không chỉ đối với máy bay Mỹ mà còn đối với máy bay của đồng minh và đối tác của chúng tôi. Bản chất hành động của những vụ bay chặn này đã khiến chúng tôi phải chú ý”.
Trong khi ông Thomas mô tả các hoạt động của Mỹ “hoàn toàn chuyên nghiệp” khi tương tác với máy bay của Trung Quốc, ông cũng nói quân đội Trung Quốc ngày càng hung hăng khi Mỹ thực hiện các cuộc tuần tra thực hiện quyền tự do đi lại (FONOP) hoặc khi máy bay của đồng minh tiếp cận các khu vực mà Bắc Kinh đánh giá là “nhạy cảm”.
Hồi đầu năm nay, Úc và Canada cũng cáo buộc Trung Quốc bay chặn nguy hiểm đối với các máy bay tuần tra ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Lời cảnh báo của vị tư lệnh Mỹ được đưa ra sau khi Trung Quốc tập trận lớn và tuần tra quanh Đài Loan nhằm phản ứng chuyến thăm Đài Loan hồi đầu tháng 8 của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.
Trung Quốc đã phóng 11 tên lửa đạn đạo vào vùng biển quanh Đài Loan, ra lệnh cấm vận bà Pelosi cùng gia đình bà. Trung Quốc cũng hủy 3 cơ chế đối thoại quân sự Trung-Mỹ vốn nhằm hạ nhiệt căng thẳng và giảm thiểu các toan tính giữa hai cường quốc hạt nhân.
Hôm 14.8, thượng nghị sĩ Mỹ Ed Markey của đảng Dân chủ cùng 5 thành viên quốc hội Mỹ cũng đến thăm Đài Loan, khiến Trung Quốc tuyên bố mở các cuộc tập trận răn đe mới, nhưng không thông báo khu vực tập trận để các tàu và máy bay thương mại tránh.
Chuẩn đô đốc Thomas nói thêm: “Tôi biết họ phóng tên lửa qua Đài Loan. Điều rất quan trọng là chúng tôi phải chống lại. Nếu chúng ta cho phép điều đó xảy ra, nếu chúng ta không thách thức, thì hành động đó sẽ trở nên một chuẩn mực mới, và đó là điều không thể chấp nhận được. Thật vô trách nhiệm khi phóng tên lửa qua Đài Loan và bay vào hải phận quốc tế, nơi có các tuyến hàng hải và đi lại tự do”.
Ông Thomas còn nêu rằng nếu không ngăn chặn, thì các hành động khiêu khích của Trung Quốc có nguy cơ tạo ra một bình thường mới, qua đó tạo ưu thế cho Bắc Kinh trong các vụ tranh chấp lãnh thổ. “Rồi đột ngột người ta có thể tuyên bố như toàn bộ Biển Đông là lãnh hải của người ta. Nếu bạn không thách thức, thì bất chợt điều đó sẽ trở nên giống như các đảo trên Biển Đông nay đã trở thành các tiền đồn quân sự có đường băng lớn, trang bị tên lửa, radar và các kênh thám thính”.