Tỷ phú Elon Musk hôm 22.4 đã trao cho các nhà phát minh 100 triệu USD tiền thưởng để phát triển các cách chống lại sự nóng lên toàn cầu bằng cách loại bỏ carbon dioxide (CO2) khỏi bầu khí quyển hoặc đại dương.
"Hiện tại, chúng ta chỉ có một hành tinh. Thậm chí có 0,1% khả năng xảy ra thảm họa - tại sao lại có nguy cơ đó? Điều đó thật điên rồ!", Elon Musk, Giám đốc điều hành hãng sản xuất ô tô điện Tesla, cho biết.
Vào tháng 1.2021, Elon Musk đã công bố ý định cung cấp giải thưởng XPRIZE Foundation trị giá 100 triệu USD và đặt ra các quy tắc của cuộc thi vào Ngày Trái đất (22.4). Cái mà các nhà tổ chức gọi là "giải thưởng khuyến khích lớn nhất trong lịch sử" sẽ kéo dài trong 4 năm cho đến hết Ngày Trái đất năm 2025.
Sau 18 tháng, theo quyết định của ban giám khảo cuộc thi, 15 đội đứng đầu được chọn sẽ nhận được 1 triệu USD mỗi đội. Trong cùng một khung thời gian, tổng cộng 25 suất học bổng sinh viên trị giá 200.000 USD sẽ được phân phối cho các đội sinh viên cạnh tranh.
80 triệu USD còn lại sẽ được phân phối như sau:
1. Người chiến thắng giải thưởng lớn (vị trí thứ nhất): 50 triệu USD
2. Vị trí thứ 2: 20 triệu USD
3. Vị trí thứ 3 : 10 triệu USD
Việc thu giữ và lưu trữ CO2 thu hút sự quan tâm ngày càng nhiều do khí hậu ấm lên đã làm tan chảy các sông băng, các cơn bão nhiệt đới tăng cường và dẫn đến "lũ lụt ngày nắng" ở nhiều các khu vực ven biển. Trong khi nhiều quốc gia đang nỗ lực để giảm lượng khí thải, các nhà khoa học cho biết công nghệ loại bỏ CO2 cũng sẽ rất quan trọng với mục tiêu đưa lượng khí thải ròng về 0 vào năm 2050.
Các dự án thu giữ CO2 đã nhận được sự ủng hộ từ các công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon, các quan chức lo lắng về tốc độ cắt giảm khí thải chậm chạp và các công ty đang tìm cách bù đắp hậu quả mà họ tác động vào khí hậu.
Công nghệ này vẫn chưa khả thi về mặt thương mại. Loại bỏ CO2 có thể tốn hơn 300 USD cho mỗi tấn trong một thế giới mỗi năm thải ra khí nhà kính tương đương với khoảng 50 tỉ tấn CO2. Theo một số ước tính, vào năm 2050, có thể cần thu giữ khoảng 10 tỉ tấn CO2.
Elon Musk nói: “Tôi nghĩ đây là một trong những điều cần thời gian để tìm ra giải pháp phù hợp. Và đặc biệt là tìm ra phương pháp kinh tế tốt nhất để loại bỏ CO2".
Giải XPRIZE Foundation trị giá 100 triệu USD do Elon Musk tài trợ nhằm tìm kiếm giải pháp khả thi để đưa 1.000 tấn CO2 ra khỏi bầu khí quyển mỗi năm, với tiềm năng mở rộng quy mô đáng kể.
Những người tham gia phải có kế hoạch cô lập CO2 trong ít nhất 100 năm. Các nhà tổ chức cho biết họ sẽ nhận được phản hồi vào giữa tháng 5.2021 và biến các hướng dẫn thành quy tắc.
Elon Musk đã tạo dựng danh tiếng là tập trung vào chủ nghĩa môi trường, biến nhà sản xuất ô tô điện Tesla thành công ty sản xuất phương tiện có giá trị nhất thế giới và mở rộng sang lĩnh vực năng lượng mặt trời để khách hàng có thể sạc pin xe mà không sinh ra CO2. Elon Musk đã trò chuyện về giải thưởng với Peter Diamandis, người sáng lập và Chủ tịch điều hành của XPRIZE Foundation.
Có rất nhiều công ty khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon mong muốn cạnh tranh. Theo PitchBook, các công ty loại bỏ CO2 được hỗ trợ bằng vốn đầu tư mạo hiểm đã huy động được 336,5 triệu USD vào năm ngoái.
Hôm 19.4, XPRIZE Foundation đã công bố hai đội chiến thắng giải thưởng riêng biệt, trị giá 10 triệu USD mỗi đội, để phát triển các công nghệ giấu khí thải từ các nhà máy điện vào bê tông. Trong đó có CarbonCure Technologies (Canada), được hỗ trợ bởi các quỹ riêng của Bill Gates, Amazon cùng những người khác.
Liên Hợp Quốc cho biết công nghệ loại bỏ CO2 là cần thiết để hạn chế sự gia tăng sự nóng lên của hành tinh và tránh những tác động thảm khốc với khí hậu. Thế nhưng, một số nhà môi trường đã lập luận rằng việc tập trung vào loại bỏ CO2 phản ánh sự thiếu kiên quyết trong việc chấm dứt việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.