Lực lượng an ninh Myanmar đã giết chết 114 người, gồm cả một số trẻ em, trong cuộc đàn áp tàn bạo nhằm vào những người biểu tình ủng hộ dân chủ hôm 27.3, ngày bạo lực đẫm máu nhất kể từ cuộc đảo chính quân sự hồi tháng trước.
Cuộc đàn áp tàn bạo với những người bất đồng chính kiến diễn ra khi nhà lãnh đạo của chính quyền cầm quyền nói quân đội sẽ bảo vệ người dân và phấn đấu cho dân chủ.
Những người biểu tình chống lại cuộc đảo chính quân sự ngày 1.2 đã xuất hiện trên các đường phố ở Yangon (thành phố lớn nhất Myanmar), Mandalay (thành phố lớn thứ hai Myanmar) và các thị trấn khác, bất chấp lời cảnh báo rằng họ có thể bị bắn vào đầu và lưng khi các tướng lĩnh Myanmar kỷ niệm Ngày Lực lượng Vũ trang (27.3).
“Hôm nay là một ngày đáng xấu hổ với các lực lượng vũ trang. Các tướng lĩnh quân đội đang kỷ niệm Ngày Lực lượng Vũ trang sau khi họ vừa giết hơn 400 thường dân vô tội”, Tiến sĩ Sasa, phát ngôn viên của CRPH (Ủy ban đại diện Hạ viện Myanmar), nhóm chống chính quyền do các nhà lập pháp bị phế truất thành lập, nói trên một diễn đàn trực tuyến và ước tính sơ bộ về con số thương vong kể từ khi các cuộc biểu tình nổ ra lần đầu tiên cách đây vài tuần.
Ít nhất 4 người thiệt mạng khi lực lượng an ninh nổ súng vào đám đông biểu tình bên ngoài đồn cảnh sát ở thị trấn Dala, ngoại ô Yangon đầu giờ sáng ngày 27.3, trang Myanmar Now đưa tin. Cổng thông tin này cho biết ít nhất 10 người bị thương.
Một người nói với Reuters rằng 3 người hàng xóm, trong đó có một nam thanh niên chơi trong đội bóng dưới 21 tuổi của địa phương, đã bị bắn chết trong cuộc biểu tình ở quận Insein, thành phố Yangon lớn nhất Myanmar.
Theo Myanmar Now, ít nhất 40 đã thiệt mạng trong các vụ việc khác nhau ở Mandalay, trong đó có một cậu bé chỉ mới 5 tuổi và một bé gái 13 tuổi. Ít nhất 27 người chết ở Yangon.
Các trường hợp tử vong cũng được báo cáo từ vùng Sagaing gần Mandalay, thị trấn Lashio ở phía đông, vùng Bago (gần Yangon) và những nơi khác. Trong đó, em bé 1 tuổi bị đạn cao su bắn vào mắt.
Thu Ya Zaw ở thị trấn trung tâm Myingyan, nơi ít nhất hai người biểu tình thiệt mạng, nói: “Họ đang giết chúng tôi như chim hay gà, ngay cả trong nhà của chúng tôi. Chúng tôi sẽ tiếp tục phản đối bất kể... Chúng tôi phải chiến đấu cho đến khi chính quyền sụp đổ".
Myanmar Now cho biết tổng cộng 114 người đã thiệt mạng hôm 27.3.
Phát ngôn viên quân đội Myanmar đã không trả lời các cuộc gọi tìm kiếm bình luận.
Tác giả và nhà sử học Thant Myint-U viết trên Twitter: “Ngay cả sau nhiều tuần bạo lực kinh hoàng, việc giết hại dân thường hôm nay vẫn gây sốc cả về bản chất và quy mô, lại có trẻ em nằm trong số những người thiệt mạng và xứng đáng được thế giới quan tâm, giúp đỡ”.
Sau khi chủ trì cuộc duyệt binh ở Thủ đô Naypyitaw để kỷ niệm Ngày Lực lượng Vũ trang, Thống tướng Min Aung Hlaing đã nhắc lại lời hứa sẽ tổ chức bầu cử nhưng không đưa ra bất kỳ khung thời gian nào.
"Quân đội tìm cách chung tay với toàn thể quốc gia để bảo vệ nền dân chủ. Các hành vi bạo lực ảnh hưởng đến sự ổn định và an ninh để đưa ra các yêu cầu là không phù hợp", Thống tướng Min Aung Hlaing nói trong một chương trình phát sóng trực tiếp trên truyền hình nhà nước, đồng thời cho biết thêm rằng chính quyền cũng tìm cách bảo vệ người dân và khôi phục hòa bình trên khắp Myanmar.
Số người thiệt mạng trong cuộc hỗn loạn kể từ cuộc đảo chính chống lại chính phủ được bầu của bà Aung San Suu Kyi hiện hơn 440 người.
"Ngày thứ 76 của lực lượng vũ trang Myanmar sẽ được khắc ghi là một ngày của khủng bố và ô nhục. Việc giết hại thường dân không vũ trang, bao gồm cả trẻ em, là hành động không thể chối cãi", phái đoàn EU tại Myanmar bức xúc tuyên bố.
Trong cảnh báo đáng ngại vào tối 26.3, truyền hình nhà nước, do quân đội Myanmar điều hành, cảnh báo những người biểu tình "có nguy cơ bị bắn vào đầu và lưng". Cảnh báo không nói cụ thể rằng lực lượng an ninh đã được lệnh bắn giết nhưng chính quyền quân đội Myanmar trước đó đã cố gợi ý rằng một số vụ xả súng chết người đã đến từ trong đám đông.
Điều đó cho thấy quyết tâm của quân đội Myanmar trong việc ngăn chặn bất kỳ sự gián đoạn nào xung quanh Ngày lực lượng vũ trang. Đây là ngày kỷ niệm bắt đầu cuộc kháng chiến chống lại sự chiếm đóng của Nhật Bản vào năm 1945, do cha của bà Suu Kyi, người sáng lập quân đội, khởi xướng.
Bà Suu Kyi vẫn bị giam giữ tại một địa điểm không được tiết lộ. Nhiều nhân vật khác trong đảng của Liên minh Quốc gia vì Dân chủ cũng đang bị tạm giữ.
Trong một tuần chứng kiến sức ép của quốc tế lên chính quyền gia tăng với các lệnh trừng phạt mới của Mỹ và châu Âu, Thứ trưởng Quốc phòng Nga - Alexander Fomin đã tham dự lễ duyệt binh ở Thủ đô Naypyitaw, gặp gỡ các nhà lãnh đạo quân đội cấp cao một ngày trước đó.
“Nga là một người bạn thực sự”, Thống tướng Min Aung Hlaing nói. Không có dấu hiệu của các nhà ngoại giao khác tại sự kiện thường có sự tham dự của các quan chức nước ngoài.
Trong khi các cường quốc phương Tây lên án cuộc đảo chính và đàn áp, Nga cho biết muốn tăng cường quan hệ với quân đội Myanmar.
Thứ trưởng Quốc phòng Alexander Fomin đã gặp Thống tướng Min Aung Hlaing hôm 26.3, cho biết Myanmar là đồng minh và đối tác chiến lược đáng tin cậy của Nga, hãng thông tấn Tass đưa tin.
Video về cuộc gặp trên MRTV cho thấy hai người đang kiểm tra một chiếc bàn trưng bày các tấm chắn, mũ bảo hiểm xe máy và bom xăng chưa nổ được sử dụng bởi những người biểu tình.
Mối quan hệ quốc phòng giữa Nga và Myanmar đã phát triển trong những năm gần đây với việc Moscow đào tạo hàng nghìn binh sĩ cũng như bán vũ khí cho quân đội nước Đông Nam Á.
Sự ủng hộ từ Nga với quân đội Myanmar cũng rất quan trọng vì nước này là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Cùng với Trung Quốc, Nga kiềm chế những lời chỉ trích quân đội Myanmar, có thể ngăn chặn các hành động tiềm tàng của Liên Hợp Quốc.
Người biểu tình đã xuống đường hầu như hàng ngày kể từ cuộc đảo chính khiến quá trình chuyển đổi dân chủ chậm chạp của Myanmar bị trật bánh.
Các phe phái vũ trang dân tộc của Myanmar tuyên bố sẽ không đứng nhìn mà không làm gì nếu quân đội tiếp tục giết người biểu tình. Thủ lĩnh của một trong những nhóm vũ trang chính tuyên bố điều này.
“Ngày Lực lượng vũ trang Myanmar không phải là ngày của lực lượng vũ trang, nó giống như ngày họ giết người”, Tướng Yawd Serk, Chủ tịch Hội đồng khôi phục quân đội bang Shan/Shan – South (RCSS), nói với Reuters.
“Không phải để bảo vệ nền dân chủ, đó là cách họ làm tổn hại đến nền dân chủ… Nếu họ tiếp tục bắn vào những người biểu tình và bắt nạt người dân, tôi nghĩ rằng tất cả các nhóm sắc tộc sẽ không chỉ đứng nhìn mà không làm gì cả”, Tướng Yawd Serk nói thêm.
Liên minh Quốc gia Karen, một trong hai chục nhóm vũ trang dân tộc Myanmar, cho biết đã tấn công một đồn quân sự gần biên giới Thái Lan, giết chết 10 người, bao gồm cả một trung tá, và mất một trong những chiến binh của mình.
Các máy bay phản lực quân sự cũng tiến hành các cuộc không kích vào một ngôi làng trên lãnh thổ do Liên minh Quốc gia Karen
kiểm soát và ít nhất hai người đã thiệt mạng.
Cơ sở thuộc Đại sứ quán Mỹ ở Myanmar trúng đạn
Ngày 27.3, người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ tại Myanmar cho biết một số phát súng bắn vào Trung tâm Mỹ ở thành phố Yangon, nhưng không ai bị thương.
"Chúng tôi xác nhận một số phát súng hướng về Trung tâm Mỹ ở Yangon vào ngày 27.3 và không ghi nhận thương vong nào. Chúng tôi đang điều tra vụ việc này", Aryani Manring, người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ tại Myanmar, nói.
Trung tâm Mỹ là cơ sở thuộc Đại sứ quán Mỹ ở Myanmar, là nơi người dân địa phương đến và tìm hiểu về nước Mỹ, khám phá công nghệ mới, nâng cao kỹ năng tiếng Anh, tham gia đối thoại ở nhiều chủ đề.
Anh hứa chấm dứt bạo lực ở Myanmar
Ngoại trưởng Anh - Dominic Raab hôm 27.3 cho biết cuộc đàn áp bạo lực với các cuộc biểu tình khiến hơn 90 người thiệt mạng ở Myanmar đánh dấu một mức thấp mới. Ông Dominic Raab nói thêm rằng Anh sẽ nỗ lực để đảm bảo con đường trở lại dân chủ ở nước này.
“Việc giết hại dân thường không có vũ khí, bao gồm cả trẻ em, đánh dấu một mức thấp mới. Chúng tôi sẽ làm việc với các đối tác quốc tế của mình để chấm dứt bạo lực vô nghĩa này, buộc những người có trách nhiệm phải giải trình và đảm bảo con đường trở lại dân chủ”, ông Dominic Raab viết trong một tweet về cuộc đàn áp vào Ngày Lực lượng vũ trang của Myanmar.