Bộ trưởng Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine dùng smartphone chống xe tăng Nga

Hầu hết việc đó đã được thực hiện từ một chiếc smartphone.

Từ nơi trú ẩn dưới lòng đất của mình ở một địa điểm bí mật thuộc thủ đô Kyiv, Bộ trưởng Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine, 31 tuổi có thể nghe thấy tiếng bom rơi và những tiếng còi cảnh báo.

Trong khi Tổng thống Ukraina - Volodymyr Zelenskiy tập hợp lực lượng cho cuộc chiến vật lý phía trên, Mykhailo Fedorov và nhóm của ông đang tiến hành cuộc chiến khác với Nga.

Sử dụng vũ khí ưa thích của mình là mạng xã hội, Mykhailo Fedorov đã thúc giục giám đốc điều hành các doanh nghiệp lớn cắt đứt quan hệ với Nga. Ông cũng thực hiện động thái chưa từng có là thành lập đội quân CNTT Ukraine tình nguyện để tiến hành các cuộc tấn công mạng chống lại kẻ thù.

Việc Mykhailo Fedorov làm đang được tôn vinh như một phần quan trọng trong cuộc chiến, nhưng không phải tất cả chiến dịch của ông đều được quốc tế hoan nghênh.

Ở tuổi 31, Mykhailo Fedorov đã định hình vai trò trong chính phủ xung quanh lối sống của mình - sống trên điện thoại di động.

Trước cuộc chiến với Nga, mục tiêu chính của Mykhailo Fedorov là tạo ra một “nhà nước trong smartphone”, nơi 100% dịch vụ của chính phủ sẽ được cung cấp trực tuyến. Hiện tại, dự án đó đang bị đình chỉ, với mọi nỗ lực dành cho cuộc chiến kỹ thuật số.

Ông đã gây áp lực lên các công ty đa quốc gia tẩy chay Nga. Không có gã khổng lồ công nghệ nào trong số Apple, Google, Meta, Twitter, YouTube, Microsoft, Sony, Oracle... không được chính phủ Ukraine gửi công văn chính thức.

Mykhailo Fedorov sau đó đăng những bức thư của mình lên mạng xã hội để mọi người có thể xem, cùng với một số thư trả lời.

Không thể dám chắc liệu điều này có ảnh hưởng đến hành động của các công ty hay không, nhưng hầu hết đã thay đổi chính sách của họ với Nga những ngày tiếp theo, ngừng bán các sản phẩm hoặc tạm dừng hoạt động ở nước này.

Thông báo hôm 5.3 từ PayPal rằng sẽ tạm ngừng dịch vụ ở Nga đã xuất hiện trên trang Twitter của Mykhailo Fedorov trước khi được các phương tiện truyền thông đưa tin.

Một tweet của Mykhailo Fedorov gửi đến Elon Musk – Giám đốc điều hành SpaceX ngay sau khi Nga tấn công Ukraine đã mang lại kết quả nhanh chóng. Trong vòng 48 giờ, tỷ phú Elon Musk đã điều chỉnh hệ thống internet vệ tinh Starlink của SpaceX và gửi một xe tải chứa thiết bị đầu cuối có sẵn internet đến Ukraine.

Dịch vụ này là cứu tinh tiềm năng cho chính phủ nếu mạng internet và viễn thông bị hư hỏng hoặc phá hủy, dù Elon Musk đã cảnh báo rằng các đĩa vệ tinh có thể trở thành mục tiêu cho tên lửa của Nga và cần được sử dụng cẩn thận.

Mykhailo Fedorov có tổng cộng hơn nửa triệu người theo dõi trên Twitter, Facebook, Instagram, Telegram và sử dụng tất cả tài khoản này để truyền tải thông điệp của mình.

Ông nói với BBC: "Mỗi nền tảng đều rất quan trọng với chúng tôi hiện nay và chúng tôi đang tận dụng mọi cơ hội để thu hút các công ty lớn chứng kiến điều đáng sợ đang xảy ra ở Ukraine. Chúng tôi đang cố gắng đưa sự thật đến với người Nga và khiến họ phản đối chiến tranh".

Mykhailo Fedorov nói chủ yếu bằng tiếng Ukraina. Song kể từ khi cuộc chiến xảy ra, Mykhailo Fedorov đã chuyển sang viết tiếng Anh trên Twitter, nơi ông có sức ảnh hưởng nhiều nhất.

"Twitter đã trở thành một công cụ hiệu quả mà chúng tôi đang sử dụng để chống lại sự tấn công của quân đội Nga. Đó là công cụ hòa bình và thông minh của chúng tôi để phá hủy nền kinh tế Nga", Mykhailo Fedorov nói.

Nhà nghiên cứu công nghệ Stephanie Hare cho biết cô không ngạc nhiên khi Mykhailo Fedorov đang thành công.

Stephanie Hare nói: “Ngoài việc là Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine, Fedorov năm nay mới 31 tuổi. Anh ấy đã đạt được điều đó. Việc tham gia vào các hoạt động truyền thông, thuyết phục, tuyên truyền hoặc chiến tranh thông tin không phải là mới trong các cuộc xung đột, tất cả các bên đều làm điều đó và từ lâu đã làm được. Tuy nhiên, kể từ khi các công ty truyền thông xã hội đưa ra thuật toán vào những năm 2000, họ đã thay đổi tốc độ và phạm vi mà người dùng có thể phổ biến thông điệp của họ".

Người phát ngôn Mykhailo Fedorov nói rằng đội ngũ trẻ trung của ông đã liên tục đưa ra những ý tưởng mới, sau đó Bộ trưởng chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine sẽ cố gắng thực hiện nhanh chóng. Một số đã gây tranh cãi.

Mykhailo Fedorov đang thúc giục các sàn giao dịch tiền điện tử đóng băng tài khoản của tất cả công dân Nga. Đây là ý tưởng mà nhiều người, bao gồm cả Giám đốc điều hành sàn giao dịch Binance, bác bỏ. Các sàn giao dịch tiền điện tử lập luận rằng việc cắt đứt toàn bộ một quốc gia sẽ đi ngược lại với đặc tính của bitcoin là "hiện thân của các giá trị tự do", cung cấp quyền truy cập vào các khoản thanh toán mà không có sự giám sát của chính phủ.

Việc Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine ra mắt đội quân CNTT, bao gồm cả hàng ngàn hacker tình nguyện từ khắp nơi trên thế giới và nhóm Telegram của họ hiện có 270.000 thành viên, gây bất an.

"Công nghệ là giải pháp tốt nhất để chống lại xe tăng. Đội quân CNTT Ukraine đang chống lại các nguồn tài nguyên trực tuyến và kỹ thuật số của các tập đoàn kinh doanh, ngân hàng và cổng thông tin điện tử của Nga lẫn Belarus. Chúng tôi đã làm ngừng hoạt động cổng thông tin điện tử các dịch vụ công của Nga, sàn giao dịch, các trang web Tass, Kommersant, Fontanka và các phương tiện truyền thông hàng đầu khác ở Nga, vốn tài trợ cho quân đội Nga để chiến đấu chống lại người Ukraine”, Mykhailo Fedorov nói.

Đến nay, các vụ hack dường như chủ yếu phá hoại mạng cấp độ thấp nhưng nhóm của Mykhailo Fedorov cũng đang nhắm đến các cuộc tấn công vào mạng lưới đường sắt và lưới điện Nga, điều này khiến một số người trong thế giới an ninh mạng lo lắng.

Suzanne Spalding từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết: “Tôi hiểu rằng cảm giác tuyệt vọng khiến chính phủ Ukraine kêu gọi mọi người tiến hành các cuộc tấn công mạng chống lại Nga, nhưng tôi nghĩ rằng điều thực sự quan trọng là phải cẩn thận trong lĩnh vực này. Nếu chúng ta tham gia vào các cuộc tấn công phá hoại vào cơ sở hạ tầng quan trọng đang được thực hiện bởi công dân, tôi nghĩ chúng ta bắt đầu gặp phải các loại sương mù cuộc chiến, phân bổ sai, các tác động tiềm ẩn không lường trước được. Mọi thứ có thể leo thang nhanh chóng".

Trong cuộc họp báo hôm 4.3, Viktor Zhora, Phó chủ tịch Cục Truyền thông Đặc biệt nhà nước Ukraine, cơ quan phối hợp chặt chẽ với nhóm của Mykhailo Fedorov, đã bảo vệ quyết định tập hợp hacker chống lại Nga.

Viktor Zhora nói rằng hoan nghênh các cuộc tấn công mạng bất hợp pháp vào Nga từ tất cả các nhóm, bao gồm cả nhóm hacker đình đám Anonymous, vì "trật tự thế giới đã thay đổi vào ngày 24.2". 24.2 là ngày Nga bắt đầu tấn công Ukraine.

"Tôi không nghĩ rằng việc tuân theo các nguyên tắc đạo đức có tác dụng, vì kẻ thù của chúng ta không có bất kỳ nguyên tắc nào", Viktor Zhora tuyên bố.

Hacker thân Nga cũng đang thực hiện các cuộc tấn công mạng chống lại Ukraine, nhưng hiện tại dường như Nga hứng chịu điều tồi tệ hơn trên mạng.

Mykhailo Fedorov và nhóm của ông rõ ràng đang làm việc cật lực và trong lúc tuyệt vọng, một dự án mới hoặc lời kêu gọi giám đốc điều hành công nghệ được công bố chỉ sau vài giờ.

Một dự án gần đây là kêu gọi mọi người mua các bộ phận của một tên lửa ảo để đưa ông Putin đến Sao Mộc. Tiếp theo, Ukraine cũng có kế hoạch bán NFT (mã thông báo không thể thay thế), một loại tài sản kỹ thuật số, để giúp gây quỹ cho quân đội.

Thứ trưởng Bộ Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine - Alexander Bornyakov nói: "Chúng tôi sẽ chuẩn bị rất nhiều hình ảnh và mô hình 3D theo phong cách Ukraine tuyệt vời. Nếu bạn mua NFT này, tất cả các khoản quyên góp sẽ được dùng để hỗ trợ quân đội và công dân Ukraine".

Chính phủ Ukraine đã quyên góp được hàng triệu USD tiền điện tử.