Dù từng có đóng góp to lớn, Ilya Sutskever, nhà đồng sáng lập và Giám đốc khoa học OpenAI, có thể không được mọi người tha thứ vì hành vi của ông trong vụ sa thải Sam Altman.
Vị trí của Ilya Sutskever vẫn chưa được chính thức giải quyết tại OpenAI và có những dấu hiệu hỗn loạn đang diễn ra. Ông đã thuê luật sư riêng cho mình.
Tác phẩm nghệ thuật của Ilya Sutskever vẫn được treo trên tường văn phòng OpenAI ngay cả khi ông trở nên vô hình ở đây sau khi Sam Altman trở lại vị trí giám đốc điều hành.
Ilya Sutskever đứng đằng sau một số đột phá lớn nhất của OpenAI trong lĩnh vực generative AI (trí tuệ nhân tạo tạo sinh), nhưng lại cùng các thành viên hội đồng quản trị cũ biểu quyết sa thải giám đốc điều hành và đồng sáng lập Sam Altman hôm 17.11. Ilya Sutskever đã không xuất hiện tại văn phòng OpenAI ở thành phố San Francisco (Mỹ) trong tuần này, theo nguồn tin của trang Insider.
Generative AI là một loại trí tuệ nhân tạo được lập trình để tự động tạo ra nội dung mới, như văn bản, hình ảnh, âm thanh và video. Nó khác với các hệ thống AI khác như máy học sâu (deep learning) hoặc học máy (machine learning) trong việc dự đoán kết quả từ dữ liệu đã có sẵn. Thay vì dựa trên dữ liệu huấn luyện, hệ thống generative AI có khả năng tự tạo ra dữ liệu mới và phong phú hơn.
Insider đã nói chuyện với ba người quen thuộc với Ilya Sutskever tại OpenAI kể từ khi drama sa thải và khôi phục vị trí cho Sam Altman kết thúc, cùng hai người hiểu biết vấn đề trong công ty. Họ yêu cầu giấu tên vì không được phép thảo luận các vấn đề nội bộ.
Một người cho biết, trong khi Ilya Sutskever vẫn làm việc trong các hệ thống của công ty như Slack và sự hiện diện của ông có thể thấy rõ qua các bức vẽ hay tranh được dùng làm vật trang trí, vai trò hiện tại và tương lai của nhà đồng sáng lập OpenAI vẫn chưa được ban lãnh đạo chính thức giải quyết.
Một nguồn tin nói: "Ilya luôn có một vai trò quan trọng. Song bạn biết đấy, có rất nhiều người khác đang đảm nhận trách nhiệm mà Ilya từng làm trong lịch sử".
Một người khác cho biết một số cuộc thảo luận đang diễn ra rằng Ilya Sutskever sẽ nhận một chức danh mới tại OpenAI và có mong muốn "tìm được một vai trò cho ông".
Một bức ảnh vui vẻ được đăng trên mạng xã hội X thứ Sáu tuần trước giữa Ilya Sutskever và nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Greg Brockman, người từng từ chức đầu tiên để ủng hộ Sam Altman, là "tín hiệu rõ ràng rằng tất cả họ đều muốn quay lại làm việc". Tuy nhiên, vị trí mới của Ilya Sutskever tại công ty là chưa được xác định.
Tình trạng lấp lửng rõ ràng này không thực sự đáng ngạc nhiên nếu xét đến vị trí của Ilya Sutskever tại công ty và sự tham gia vào vụ sa thải Sam Altman. Nó dẫn đến việc Greg Brockman từng từ chức và gần như mọi nhân viên OpenAI khác đều đe dọa sẽ làm điều tương tự nếu Sam Altman không được phục hồi chức vụ, dẫn đến hội đồng quản trị cũ tan rã.
Ilya Sutskever từng có mặt trong hội đồng quản trị cũ, nhưng tầm quan trọng và tầm ảnh hưởng của ông tại công ty cũng như địa vị đồng sáng lập lớn hơn bất kỳ thành viên hội đồng quản trị nào trước đó.
Một dấu hiệu cho thấy tình trạng bất ổn đang diễn ra với Ilya Sutskever là bài đăng trên X hôm 6.12 (tweet đầu tiên của ông kể từ bức ảnh với Brockman tuần trước) đã bị xóa vào ngày 7.12.
"Tôi đã học được nhiều bài học trong tháng vừa qua. Một bài học như vậy là cụm từ 'các đòn đánh sẽ tiếp tục cho đến khi tinh thần được cải thiện' được áp dụng thường xuyên hơn mức cần thiết", theo bài đăng.
Một bức vẽ kỹ thuật số xuất hiện hôm 5.12 lên trang Instagram của Ilya Sutskever, nơi ông chỉ đăng tác phẩm nghệ thuật của mình, vẫn còn nguyên.
Một dấu hiệu khác là Ilya Sutskever đã thuê luật sư riêng là Alex Weingarten từ Willkie Farr & Gallagher. Alex Weingarten chủ trì hoạt động tố tụng của hãng này, theo Insider.
Alex Weingarten không trả lời câu hỏi tìm kiếm luận của Insider về câu chuyện này. Trước đây, Alex Weingarten nói rằng: "Ilya muốn những gì tốt nhất cho công ty".
Người phát ngônOpenAI cũng không trả lời khi Insider đề nghị bình luận.
Một người quen nói Ilya Sutskever "rất sâu sắc", cả về tình cảm và trí tuệ. Ông là người "dường như không có mặt đầy đủ tại văn phòng OpenAI vào thời điểm này nhưng xử lý mọi việc theo cách khác".
Ilya Sutskever thường khuyên các nhân viên của OpenAI đọc cuốn sách The Gulag Archipelago. Ông sinh ra ở nước Nga và chuyển đi nơi khác khi còn trẻ. Một nguồn tin khác đã mô tả Ilya Sutskever đơn giản là một người "coi mình như một vị thần AI" và trở nên thất vọng vì "bị đẩy ra khỏi các quyết định" liên quan đến GPT-5 (phiên bản mới mô hình ngôn ngữ lớn) cũng như kế hoạch mở rộng quy mô sản phẩm của OpenAI.
Trong nội bộ, Ilya Sutskever được coi là một "người có tầm nhìn xa" về AI và phong cách "hàn lâm" của ông không được các kỹ sư như Sam Altman và Greg Brockman ưa thích. Thế nhưng, những đóng góp của Sutskever vẫn được nhiều nhân viên tôn trọng.
Trong khi Sam Altman tuyên bố sau khi trở lại công ty rằng ông "không có ác ý với Ilya Sutskever" và muốn "tiếp tục mối quan hệ công việc giữa chúng tôi", Giám đốc điều hành OpenAI từng thừa nhận với trang The Verge là "bị tổn thương và tức giận" do bị hội đồng quản trị cũ sa thải.
Một người trong nội bộ Microsoft quen thuộc với Altman, Sutskever và Brockman không tin rằng cả ba có thể hợp tác ăn ý với nhau lần nữa, đặc biệt là Sutskever và Brockman. Ở Thung lũng Silicon, việc những người sáng lập công ty chỉ trích lẫn nhau bị coi là không phù hợp.
Tương tự như vậy, một số kỹ sư OpenAI trung thành với Altman và Brockman cũng có thể gặp khó khăn khi làm việc với Sutskever vì vai trò của ông trong vụ sa thải gia, một cựu nhân viên cho biết.
Cựu nhân viên nói: "Một khi niềm tin đã bị phá vỡ thì không thể lấy lại được".
Tại OpenAI, Ilya Sutskever từng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn, bao gồm GPT-2, GPT-3 và mô hình chuyển văn bản thành hình ảnh DALL-E, sau đó là chatbot AI ChatGPT.
Gần đây, Ilya Sutskever tập trung vào những mối nguy hiểm tiềm tàng của AI, đặc biệt là khi siêu AI vượt xa con người có thể xuất hiện, điều mà ông tin rằng có thể xảy ra trong vòng 10 năm tới. Ông phân biệt giữa siêu trí tuệ nhân tạo (superintelligence AI) với trí tuệ nhân tạo tổng hợp (artificial general intelligence, hay AGI), thứ có thể ngang với con người.
Ilya Sutskever không đồng ý với Sam Altman về tốc độ thương mại hóa các sản phẩm generative AI và các bước cần thiết để giảm tác hại tiềm ẩn cho công chúng. Ông nói: "Rõ ràng việc để bất kỳ siêu trí tuệ nào được bất cứ ai xây dựng nên đều không bị lợi dụng là rất quan trọng".
Với ý nghĩ đó, Ilya Sutskever muốn tập trung vào các phương pháp liên kết để điều khiển hệ thống AI theo các mục tiêu đã định sẵn hoặc các nguyên tắc đạo đức của con người, thay vì theo đuổi các mục tiêu ngoài ý muốn và có thể áp dụng cho cả siêu AI.
Hồi tháng 7, Ilya Sutskever và đồng nghiệp Jan Leike đã viết một thông báo trên OpenAI về dự án liên kết siêu trí tuệ. Họ cảnh báo rằng dù siêu trí tuệ có thể giúp "giải quyết nhiều vấn đề quan trọng nhất của thế giới", nhưng cũng có thể trở nên "rất nguy hiểm và dẫn đến sự mất quyền lực của loài người".