Mỹ hoàn thiện quy định về đạo luật chip ngăn Trung Quốc hưởng lợi từ gói tài trợ 52,7 tỉ USD

Quy định này là rào cản cuối cùng trước khi chính quyền Joe Biden có thể bắt đầu trao khoản trợ cấp 39 tỉ USD cho riêng sản xuất chất bán dẫn. Đạo luật Chips and Science (Chip và Khoa học) mang tính bước ngoặt cung cấp 52,7 tỉ USD trợ cấp cho cho sản xuất, nghiên cứu và phát triển lực lượng lao động trong lĩnh vực chất bán dẫn của Mỹ.

Được đề xuất lần đầu vào tháng 3, quy định trên đặt ra "hàng rào bảo vệ" bằng cách hạn chế các hãng nhận tài trợ của Mỹ đầu tư vào việc mở rộng sản xuất chất bán dẫn ở các quốc gia nước ngoài đáng lo ngại như Trung Quốc và Nga, đồng thời hạn chế hãng nhận tài trợ tham gia vào các nỗ lực nghiên cứu chung hoặc cấp phép công nghệ với các tổ chức nước ngoài đáng lo ngại.

Vào tháng 10.2022, Bộ Thương mại Mỹ đã ban hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới nhằm ngăn Trung Quốc tiếp cận một số chip bán dẫn được sản xuất bằng thiết bị của Mỹ nhằm làm chậm những tiến bộ công nghệ và quân sự của quốc gia châu Á.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo nói với Quốc hội hôm 19.9: “Chúng ta phải tuyệt đối cảnh giác rằng không một xu nào trong số này có thể giúp Trung Quốc vượt lên trước chúng ta”.

Nếu hãng nhận tài trợ vi phạm các hạn chế, Bộ Thương mại Mỹ có thể thu lại tiền.

Gina Raimondo nói với Quốc hội Mỹ rằng bà đang làm việc nhanh nhất có thể để tiền tài trợ được phê duyệt. “Tôi cảm thấy áp lực. Chúng ta đang ở phía sau nhưng điều quan trọng hơn là làm đúng. Nếu chúng ta mất thêm một tháng hoặc vài tuần nữa để làm đúng, tôi sẽ bảo vệ điều đó vì nó cần thiết", Gina Raimondo nhấn mạnh.

Quy định cấm hãng nhận tài trợ từ Mỹ mở rộng đáng kể năng lực sản xuất chất bán dẫn ở các quốc gia nước ngoài đáng lo ngại trong 10 năm. Nó cũng hạn chế hãng nhận tài trợ thực hiện một số nỗ lực nghiên cứu chung hoặc cấp phép công nghệ với các tổ chức nước ngoài đáng lo ngại nhưng cho phép các tiêu chuẩn quốc tế, cấp phép bằng sáng chế và sử dụng các dịch vụ đúc, đóng gói chip.

Các quy tắc cuối cùng cấm mở rộng năng lực sản xuất chất bán dẫn cho các cơ sở tiên tiến và hàng đầu ở nước ngoài trong 10 năm. Quy định đã làm rõ rằng việc tạo ra wafer (đĩa bán dẫn) cũng được coi là một phần của quá trình sản xuất chip.

Quy tắc cuối liên kết mở rộng năng lực sản xuất chất bán dẫn với việc bổ sung phòng sạch hoặc không gian vật lý khác, xác định việc mở rộng đáng kể là tăng công suất sản xuất lên hơn 5%.

Ngoài ra, quy tắc này cấm hãng nhận tài trợ, bổ sung không gian phòng sạch hoặc dây chuyền sản xuất mới dẫn đến việc mở rộng năng lực sản xuất của cơ sở vượt quá 10%. Quy tắc cũng phân loại một số chất bán dẫn là quan trọng với an ninh quốc gia, gây ra các hạn chế chặt chẽ hơn, gồm cả chip cho việc tính toán lượng tử, chip thế hệ hiện tại và chip tại các môi trường nhiều bức xạ cũng như cho các khả năng quân sự chuyên biệt khác.

Hôm 9.8, Bộ Thương mại Mỹ thông báo hơn 460 công ty thể hiện sự quan tâm có được nguồn tài trợ từ chính phủ để sản xuất chất bán dẫn, nhằm nâng cao sự cạnh tranh của nước này trước những nỗ lực về khoa học và công nghệ từ Trung Quốc.

Tổng thống Joe Biden cho biết các công ty đã thông báo đầu tư tổng cộng 166 tỉ USD vào ngành sản xuất chất bán dẫn và thiết bị điện tử trong năm qua. Theo ông Biden, đạo luật này sẽ "đưa Mỹ trở lại vị trí dẫn đầu trong việc sản xuất chất bán dẫn và giảm sự phụ thuộc vào các nước khác với chuỗi cung ứng thiết bị điện tử hoặc năng lượng sạch".

Vào tháng 6, Bộ Thương mại Mỹ đã bắt đầu nhận đơn đăng ký cho chương trình trợ cấp trị giá 39 tỉ USD cho ngành sản xuất chất bán dẫn của Mỹ cũng như thiết bị và vật liệu để sản xuất chip, nhưng vẫn chưa đưa ra quyết định tài trợ cho công ty nào.

Gina Raimondo nói với các phóng viên: “Cuối cùng chúng tôi cũng đang thực hiện các khoản đầu tư đã bị trì hoãn một thời gian dài để đảm bảo an ninh kinh tế và quốc gia của chúng tôi. Chúng ta cần hành động nhanh chóng nhưng điều quan trọng hơn là làm đúng”.

Một quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Mỹ nói rằng Bộ này đang tiến hành nhanh chóng: "Chúng tôi đang tích cực đối thoại với các ứng viên và hy vọng sẽ công bố tiến bộ lớn trong những tháng 9".

Đạo luật Chips and Science cũng gồm cả khoản tín dụng thuế đầu tư 25% để xây dựng các nhà máy chip, ước tính trị giá 24 tỉ USD.

Theo hãng tin Reuters, Pat Gelsinger - Giám đốc điều hành Intel bình luận: "Các chính phủ trên khắp thế giới đang làm việc với tốc độ lịch sử để hồi sinh ngành sản xuất chất bán dẫn và đảm bảo chuỗi cung ứng mạnh mẽ, linh hoạt. Tại Mỹ, tiến bộ là không thể phủ nhận".

Bộ Thương mại Mỹ đã dành cả năm ngoái để xây dựng một nhóm gồm hơn 140 người và viết các quy tắc để chấp nhận, đánh giá các đơn đăng ký.

Ngoài ra, Bộ Thương mại cũng đang tìm cách đảm bảo phía Trung Quốc sẽ không được hưởng lợi từ tài trợ của Mỹ và yêu cầu các công ty xin tài trợ lớn cung cấp quyền truy cập vào dịch vụ chăm sóc trẻ em chất lượng cao, đồng thời chia sẻ bất kỳ lợi nhuận dư thừa nào.

Trước đây, Bộ Thương mại Mỹ cho biết các khoản tài trợ trực tiếp dự kiến sẽ nằm trong khoảng từ 5 - 15% tổng vốn đầu tư cho dự án và số tiền tài trợ thường không vượt quá 35% tổng vốn đầu tư cho dự án.

Gina Raimondo nói vào tháng 2: "Chúng tôi sẽ thực hiện quá trình kiểm tra cẩn thận. Chúng tôi sẽ không viết những tấm séc trắng cho bất kỳ công ty nào yêu cầu".

Sau khi Bộ Thương mại Mỹ quyết định về các dự án xứng đáng, các quan chức phải quyết định số tiền tài trợ trong quỹ của chính phủ.

Đạo luật Chips and Science cũng dành 11 tỉ USD cho nghiên cứu và phát triển sản xuất chất bán dẫn tiên tiến. Điểm tập trung chính sẽ là Trung tâm Công nghệ Bán dẫn Quốc gia.

Bộ Thương mại Mỹ cho biết các cuộc thảo luận đang diễn ra giữa các Bộ Thương mại, Quốc phòng, Năng lượng và Quỹ Khoa học Quốc gia để thành lập trung tâm "nhằm tích hợp tốt hơn các nỗ lực nghiên cứu và phát triển cùng lực lượng lao động trong hệ sinh thái bán dẫn".