Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương giải trình việc phát triển ồ ạt điện mặt trời

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương báo cáo về Quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia, trong đó đặc biệt chú trọng cơ cấu nguồn và kế hoạch phát triển lưới điện truyền tải, trước ngày 15.12.2018.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng phải báo cáo Thủ tướng trước ngày 20.12 tới về tình hình và giải pháp xử lý tình trạng quá tải các dự án điện mặt trời đã đăng ký, đã được phê duyệt; đồng thời xây dựng Quyết định sửa đổi, thay thế Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg ngày 11.4.2017 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam.

"Không được để khoảng trống pháp lý, tạo điều kiện phát triển, gây thiệt hại cho nhà đầu tư, hài hòa lợi ích của Nhà nước – nhà đầu tư – người dân", Văn phòng Chính phủ truyền đạt chỉ thị.

Sau Quyết định 11/2017/QĐ-TTg cơ chế giá cho điện mặt trời đã được cởi trói, các dự án điện mặt trời trên cả nước được phê duyệt, bổ sung vào quy hoạch tăng nhanh chóng. Bộ Công Thương cho biết, tính đến hết tháng 9.2018, có hơn 120 dự án được phê duyệt bổ sung vào quy hoạch phát triển điện quốc gia.

Đến năm 2020, tổng công suất phát điện là hơn 6.100 MW và đạt 7.200 MW vào năm 2030. Trong số hơn 120 dự án, có 25 dự án đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và 70 dự án thẩm định thiết kế cơ sở. Hiện cả nước vẫn còn lượng lớn hơn 221 dự án điện mặt trời đang xếp hàng chờ phê duyệt, công suất đăng ký hơn 13.000 MW.

Theo Bộ Công Thương, tổng công suất đăng ký đầu tư loại hình này đã lên tới 26.000 MW, chiếm khoảng 60% tổng công suất các nguồn điện cả nước (hơn 47.000 MW). Như vậy, tổng công suất các dự án điện mặt trời đã vượt xa Quy hoạch điện 7 điều chỉnh trong đó định hướng tới 2020 công suất điện mặt trời 850 MW và tăng lên 4.000 MW sau đó 5 năm.

Theo thống kê của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia, nếu tính các dự án nhà máy điện mặt trời đã ký và đang đàm phán hợp đồng mua bán điện thì tổng công suất điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Bình Thuận lên tới 749,63 MW và Ninh Thuận là 1.047,32 MW( ½ so với phê duyệt) dẫn đến tình trạng các dây truyền tải khu vực này đã rơi vào tình trạng đầy tải, quá tải.

Nếu sản lượng hay công suất các nhà máy điện mặt trời bị giảm 10%, mọi tính toán có thể bị đảo lộn, các dự án sẽ không thể thực hiện. Nhiều chuyên gia cảnh báo, đừng để năng lượng tái tạo của Việt Nam đi theo vết xe đổ của Trung Quốc. Mặt khác, giá mua điện mặt trời khá cao ( 9,35 UScent/kWh) tạo ra thị trường mua bán dự án trở nên quá nóng.

Có thể nói, chưa bao giờ dự án điện mặt trời lại thi nhau khởi công nhiều như thời điểm hiện tại. Chỉ trong vòng vài tuần trở lại đây, đã có đến vài dự án năng lượng mặt trời chính thức khởi động với quy mô vốn đầu tư hàng nghìn tỉ.

Theo ước tính, hiện số lượng dự án chờ phê duyệt tăng chóng mặt từ hàng chục lên hàng trăm đến từ nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tổng công suất ước đạt hơn 12.000 MW, chủ yếu phân bổ tại Ninh Thuận, Bình Thuận, Tây Ninh, Hà Tĩnh với những đặc tính phù hợp về đất đai, lưu lượng ánh nắng mặt trời…

Tuyết Nhung