Chủ tịch Quốc hội: Không được để lỡ nhịp với tăng trưởng kinh tế thế giới

5/22 chỉ tiêu không đạt

Trình bày Tờ trình về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 – 2025 tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 12.10, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, 17/22 mục tiêu của kế hoạch đã được hoàn thành, 5 nhóm nhiệm vụ đã được tập trung triển khai.

Kết quả thực hiện góp phần quan trọng trong đổi mới mô hình tăng trưởng, cải thiện chất lượng tăng trưởng, tăng năng suất, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô. Tốc độ tăng năng suất lao động bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt 5,79% cao hơn mức 4,27% giai đoạn 2011-2015; đóng góp của năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt bình quân 45,42% cao hơn nhiều so với mục tiêu đặt ra là 30-35%.

Tuy nhiên, ông Dũng cho biết vẫn còn đó một số hạn chế, yếu kém như cơ cấu lại 3 lĩnh vực trọng tâm chưa hoàn thành theo mục tiêu; hiệu quả đầu tư công chưa cao; giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn chậm, nhất là vốn ODA; còn tình trạng chuyển giá, trốn thuế gây thất thu ngân sách nhà nước; nợ đọng thuế còn cao; việc quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công còn bất cập, gây lãng phí, thất thoát; mục tiêu thu hút công nghệ cao, công nghệ nguồn và chuyển giao công nghệ thông qua thu hút FDI chưa đạt kết quả mong muốn…

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, thời gian tới, bối cảnh nhiều khó khăn hơn, đặc biệt là tác động của đại dịch COVID-19.

Theo đó, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021- 2025 đặt ra mục tiêu là tạo sự thay đổi rõ nét trong mô hình tăng trưởng. Cụ thể là theo hướng dựa vào tăng năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh, hiệu quả sử dụng nguồn lực, tính tự chủ và khả năng thích ứng của nền kinh tế; đồng thời từng bước hướng tới nền kinh tế dựa vào khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, đảm bảo phát triển nhanh, bền vững, hài hòa với văn hóa, xã hội, môi trường và quốc phòng - an ninh…

Kế hoạch cũng đã xác định 135 nhiệm vụ phân công cho các bộ, ngành, địa phương để triển khai thực hiện. Trong đó nhấn mạnh trách nhiệm người đứng đầu, phát tính huy chủ động, sáng tạo, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phối hợp đi đôi với tăng cường đánh giá, kiểm tra, giám sát.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc không hoàn thành 5/22 mục tiêu, chiếm 22,73% tổng số mục tiêu đề ra cần phải được đánh giá làm rõ nguyên nhân. Lý do đây đều là những mục tiêu quan trọng chủ yếu liên quan đến khu vực công như cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại đầu tư công, phát triển doanh nghiệp và đào tạo lao động.

Ông Vũ Hồng Thanh nêu rõ, việc xây dựng kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021- 2025 là cần thiết nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém của giai đoạn trước.

Ông Thanh đề nghị nghiên cứu, bổ sung trong mục tiêu tổng quát về nâng cao hiệu quả, chất lượng tăng trưởng của một số ngành kinh tế chủ lực, ưu tiên; thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù, xây dựng các mô hình mới để tạo đột phá trong phát triển kinh tế đô thị; Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, thích ứng với biến động của kinh tế thế giới...

Về mục tiêu cụ thể và chỉ tiêu, Ủy ban Kinh tế đề nghị, cân nhắc điều chỉnh một số mục tiêu, chỉ tiêu do tác động của dịch COVID-19; bổ sung một số mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể về đơn vị sự nghiệp công lập, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, cơ cấu lại đầu tư công.

Không để lỡ nhịp với kinh tế thế giới

Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, tất cả các quốc gia hiện nay đều không tránh khỏi suy giảm về kinh tế, xã hội.

“Khác biệt giữa các quốc gia, tăng trưởng mạnh mẽ hơn so với trước đại dịch hay bị tụt hậu lại phía sau chính là sự chuẩn bị và lựa chọn chính sách tương ứng với dịch bệnh trong tình hình mới. Do vậy "chiến dịch phục hồi kinh tế chủ động trong và sau dịch", cần phải được thể hiện mạnh mẽ, rõ nét trong kế hoạch”, ông Mẫn nói.

Ông Mẫn cho rằng, tác động của đại dịch có thể còn kéo dài. Do đó cần điều chỉnh cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng bền vững, coi trọng chất lượng tăng trưởng…

Tán thành với ý kiến cần có thêm phân tích về bối cảnh, tác động của dịch bệnh COVID-19, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh giai đoạn tới không thể chủ quan, không được để lỡ nhịp đối với tăng trưởng kinh tế thế giới.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế cần gắn với chương trình tổng thể phục hồi và phát triển kinh tế và tăng tính tự chủ của nền kinh tế; đồng thời, cần cải thiện các yếu tố để tăng cường năng lực cho các loại thị trường nhất là thị trường vốn và thị trường khoa học công nghệ, thị trường lao động…

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, tái cơ cấu kinh tế lần này không phải là phục hồi lại như cũ mà phải theo cái hướng xanh hơn, số hóa, tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo ra. Do đó, cần phải có quyết tâm và giải pháp tổng thể và phù hợp, giải quyết dứt điểm và thực chất những vấn đề còn tồn tại.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện kế hoạch để cơ cấu lại nền kinh tế được thực hiện thực chất, hiệu quả hơn.

Trong đó lưu ý, việc cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 cần rõ nét hơn trọng tâm các ngành, lĩnh vực cụ thể cần cơ cấu lại, tập trung vào các giải pháp thực hiện gắn liền với chương trình phục hồi và phát triển kinh tế.

Ngoài ra, việc cơ cấu lại nền kinh tế cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính tự chịu trách nhiệm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tham nhũng.