Sự sụt giảm số ca mắc COVID-19 ở thành phố Mumbai đang mang lại tia hy vọng cho Ấn Độ. Song, các chuyên gia cho rằng cuộc khủng hoảng COVID-19 còn lâu mới kết thúc ở đất nước gần 1,4 tỉ dân.
Tài xế xe cứu thương 30 tuổi ở Mumbai (trung tâm tài chính và thương mại của Ấn Độ) đã làm việc không ngừng nghỉ kể từ khi thành phố này trở thành tâm chấn của làn sóng COVID-19 thảm khốc thứ hai xuyên qua đất nước. Tháng trước, anh lái xe chở khoảng 70 bệnh nhân đến bệnh viện, điện thoại di động liên tục rung vì có cuộc gọi. Hai tuần đầu tháng 5, anh chỉ chở 10 bệnh nhân. Các trường hợp đang giảm và các cuộc điện thoại cũng vậy.
“Trước đây chúng tôi rất bận rộn, thậm chí không có thời gian để ăn”, anh nói.
Trong tuần trước, số ca mắc COVID-19 mới đã giảm gần 70% ở
Mumbai, nơi sinh sống của 22 triệu người. Sau khi đạt đỉnh với 11.000 ca COVID-19 hàng ngày, Mumbai hiện chỉ ghi nhận ít hơn 2.000 trường hợp mỗi ngày.
Sự thay đổi này đại diện cho một tia hy vọng với Ấn Độ, vẫn đang trong đợt bùng phát COVID-19 làm dấy lên sự giận dữ của công chúng với chính phủ.
Các cơ quan chức năng cảnh giác và ngăn chặn COVID-19 đang vận hành tốt, được ghi nhận cho sự thành công ở Mumbai. Ngay cả Thủ đô New Delhi cũng đang chứng kiến những dấu hiệu cải thiện khi tình trạng mắc COVID-19 thuyên giảm sau nhiều tuần thảm kịch và tuyệt vọng diễn ra tại các bệnh viện, lò thiêu và trên đường phố quá đông đúc.
Ấn Độ hiện ghi nhận hơn 24 triệu ca COVID-19 với 270.000 trường hợp tử vong. Số ca tử vong do COVID-19 của Ấn Độ là cao thứ hai thế giới sau Mỹ. Hôm 17.5, Ấn Độ ghi nhận các ca COVID-19 tiếp tục giảm khi lần đầu tiên xuống dưới 300.000, cụ thể là 281.386, sau nhiều tuần.
Vẫn còn quá sớm để nói rằng mọi thứ ở Ấn Độ đang được cải thiện, với Mumbai và New Delhi chỉ đại diện cho một phần nhỏ của tình hình chung.
Đầu tiên, số ca mắc COVID-19 cả nước giảm nhưng ở mức thấp, phần lớn phản ánh tình trạng nhiễm bệnh đang giảm ở một số bang có dân số đông với tỷ lệ xét nghiệm cao. Vì vậy, các xu hướng trên toàn quốc thể hiện một bức tranh không đầy đủ và sai lệch về cách mọi thứ đang diễn ra trên toàn Ấn Độ nói chung, theo các chuyên gia.
Murad Banaji, nhà toán học Ấn Độ, cho biết: “Sẽ luôn có những bang hoặc thành phố nhỏ hơn, nơi mọi thứ đang trở nên tồi tệ hơn, nhưng điều này sẽ thể hiện không rõ ràng qua con số ca bệnh toàn quốc”.
Bhramar Mukherjee, nhà thống kê sinh học của Đại học Michigan theo dõi coronavirus ở Ấn Độ, nói: “Có vẻ như chúng ta đang bị giảm nhạy cảm với những con số, đã quen với những con số cao như vậy. Nhưng sự thay đổi hoặc sụt giảm tương đối trong các trường hợp tổng thể không làm giảm mức độ của cuộc khủng hoảng bằng bất kỳ phương tiện nào”.
Với hơn 3,6 triệu ca COVID-19 đang hoạt động ở Ấn Độ, các bệnh viện vẫn chật kín bệnh nhân.
Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng một lý do khác dẫn đến chuyện đạt đỉnh hay không chưa rõ ràng có thể vì COVID-19 vượt xa khả năng xét nghiệm của Ấn Độ.
Khi COVID-19 lây lan từ thành phố đến thị trấn và làng mạc, việc xét nghiệm phải vật lộn để theo kịp tốc độ, làm dấy lên lo ngại rằng sự gia tăng ở vùng nông thôn đang bùng phát ngay cả khi dữ liệu bị tụt hậu xa.
Chống lại sự lây lan COVID-19 ở nông thôn, nơi cơ sở hạ tầng y tế khan hiếm và hầu hết người Ấn Độ sinh sống, sẽ là thách thức lớn nhất.
K. Srinath Reddy, Chủ tịch Tổ chức Y tế Công cộng của Ấn Độ, cho biết: “Sự lây truyền sẽ chậm hơn và thấp hơn, nhưng nó vẫn có thể gây ra một số lượng lớn”.
Ngay cả ở các thành phố lớn, việc xét nghiệm COVID-19 ngày càng trở nên khó khăn hơn. Các phòng xét nghiệm quá tải và mất nhiều ngày để có kết quả, khiến nhiều người phải bắt đầu điều trị các triệu chứng trước khi xác nhận nhiễm coronavirus. Trong tháng trước, số ca bệnh đã tăng gấp ba lần và số người tử vong do COVID-19 tăng gấp 6 lần, nhưng xét nghiệm chỉ tăng 1,6 lần, Bhramar Mukherjee cho biết. Trong khi đó, số lượt tiêm chủng đã giảm mạnh đến 40%.
Một trong những mối lo ngại lớn nhất với các chuyên gia là Ấn Độ có thể không bao giờ biết được số người chết thực do COVID-19 gây ra, đến nỗi các phóng viên đang tìm kiếm câu trả lời tại các lò hỏa táng hơn là các con số từ nhà nước.
Thế nhưng trong khi các nhà chức trách trước đây tỏ ra chật vật để thừa nhận tỉ lệ thì giờ đây họ đang hành động.
Bị ảnh hưởng bởi sự thiếu hụt đáng kể về giường bệnh, oxy và các vật tư y tế khác, nhiều bang đang bổ sung hàng ngàn giường bệnh mỗi tuần, chuyển đổi sân vận động thành bệnh viện COVID-19 và mua sắm nhiều thiết bị nhất có thể. Các bang trên khắp Ấn Độ đang chuẩn bị đối đầu với làn sóng COVID-19 khác và thậm chí các tòa án can thiệp để giúp gỡ rối nguồn cung cấp oxy.
Viện trợ từ nước ngoài, trong khi vẫn gặp phải những trở ngại quan liêu, đang bắt đầu đến nhiều. Hơn 11.000 máy tạo oxy, gần 13.000 bình oxy và 34 triệu lọ thuốc kháng coronavirus đã được gửi đến các bang khác nhau.
Tuy nhiên, sự trợ giúp đến quá chậm ở nhiều quận khi các ổ dịch mới xuất hiện ở mọi khu vực, thậm chí cả các đảo Andaman và Nicobar xa xôi ở Ấn Độ Dương.
Dù Mumbai trông như thể có thể đã rẽ vào một góc, bang Maharashtra (với Mumbai là thủ phủ) vẫn chứng kiến khoảng 40.000 ca mắc COVID-19 hàng ngày. Nhà toán học Murad Banaji nói: “Bạn có một bức tranh thực sự, rất phức tạp và hỗn hợp”.
“Tại ít nhất một bệnh viện ở Mumbai, gánh nặng đã giảm từ 30% đến 40% so với trước đây”, Tiến sĩ Om Shrivastav - bác sĩ và thành viên của đội đặc nhiệm COVID-19 của bang Maharashtra, thông báo.
Bang Maharashtra đang phải chống chọi với nhiều ca bệnh hơn. Một tòa án đã yêu cầu bang Maharashtra trong tuần này tiếp tục cập nhật và tăng cường các biện pháp khi các nhà chức trách xem xét việc nhận vắc xin từ nước ngoài để lấp đầy sự thiếu hụt trong nước.
“Chúng tôi đang đảm bảo rằng không bị bắt gặp đang ngủ trưa (vì rảnh rỗi - PV). Trong trường hợp thiết hụt xảy ra một lần nữa, chúng tôi sẽ làm tốt hơn", Tiến sĩ Om Shrivastav nói.