Nỗi lo chia rẽ Ba Lan - Ukraine do ám ảnh lịch sử

Vài ngày trước khi đến kỷ niệm Quốc khánh Ba Lan tháng 11 năm ngoái, có kẻ phá hoại sơn màu xanh và vàng của quốc kỳ Ukraine lên một tượng đài ở thành phố Krakow.

Đối với vụ phá hoại tháng 11 năm ngoái, Đại sứ quán Ukraine tại Warsaw chỉ trích đây là hành động đáng xấu hổ nhằm khiêu khích, làm tổn hại mối quan hệ láng giềng tốt đẹp giữa Ukraine và Ba Lan.

Mặc dù vụ việc vẫn đang được điều tra, giới chức Ba Lan và Ukraine tin rằng đây là nỗ lực kích động thù địch. Lo ngại này càng tăng cao trong thời điểm hiện tại.

Ba Lan và Ukraine nay là láng giềng và đồng minh, nhưng giữa hai nước vẫn có khoảng thời gian trong lịch sử đầy áp bức, đổ máu. Đau thương lịch sử đôi lúc bị khơi lại. Và gần đây, giữa hai nước lại cộm lên vấn đề người tỵ nạn.

Never Again - tổ chức chống phân biệt chủng tộc tại Ba Lan - ghi nhận không ít nỗ lực khơi gợi ác cảm với người tị nạn Ukraine và thậm chí công khai ủng hộ cuộc chiến mà Nga phát động. Ở một số trường hợp, người đưa ra các thông điệp như vậy là nhà hoạt động cực hữu hoặc chính trị gia thân Nga.

“Những nhóm này không được ủng hộ rộng rãi, nhưng họ cố hết sức khiến cho người Ba Lan và người Ukraine cãi nhau, truyền bá nội dung thù hận, thuyết âm mưu cùng thông tin sai lệch, chủ yếu trên mạng internet”, theo Never Again.

Miền tây Ukraine từng nằm dưới sự cai trị của Ba Lan, hầu hết người Ukraine phụ thuộc vào giai cấp địa chủ Ba Lan. Phẫn nộ bùng lên trong một cuộc xung đột sắc tộc lúc Thế chiến thứ hai diễn ra, khi một lực lượng Ukraine theo chủ nghĩa dân tộc tàn sát hàng chục nghìn người Ba Lan ở vùng Volhynia và Đông Galicia.

Không ít người Ba Lan - đặc biệt là người từng trải qua thời chiến - nhớ về khoảng thời gian trên và mang tâm lý thù địch cả Nga lẫn Ukraine.

Một trong những thông tin  đang lan truyền là Ba Lan tìm cách đòi lại Lviv cùng các vùng lãnh thổ khác ở miền tây Ukraine mà Ba Lan từng kiểm soát, Bộ Ngoại giao Ba Lan đã lên tiếng bác bỏ. 

Theo phát ngôn viên cơ quan an ninh Ba Lan Stanislaw Zaryn: “Nỗ lựa chia rẽ Ba Lan - Ukraine, đặc biệt bằng cách khai thác vấn đề lịch sử, vẫn như cũ. Nỗ lực trở nên nguy hiểm hơn vì chiến tranh đang diễn ra và nó có thể ảnh hưởng đến nhiều người hơn trước đây”, đồng thời Phát ngôn viên Zaryn bày tỏ rằng nỗ lực này đến từ người Nga.