Chuyên gia người Việt trong đoàn WHO đến Vũ Hán điều tra nguồn gốc COVID-19 nói gì?

Phái đoàn Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đến thành phố Vũ Hán, Trung Quốc hôm 14.1 để điều tra nguồn gốc của COVID-19 nhưng hai thành viên phải ở lại Singapore sau khi xét nghiệm dương tính với kháng thể coronavirus.

Nhóm nghiên cứu gồm 15 người đều có kết quả xét nghiệm âm tính với căn bệnh này trước khi rời quê hương của họ và trải qua các xét nghiệm thêm khi quá cảnh ở Singapore.

Kết quả xét nghiệm axit nucleic âm tính nhưng cho thấy hai trong số các thành viên có kháng thể coronavirus, WHO cho biết trong một tweet: “Họ đang được kiểm tra lại cả kháng thể IgM và IgG”.

Đây là trở ngại mới nhất với nhiệm vụ bị trì hoãn cũng như lo ngại về việc phái đoàn sẽ nhận được bao nhiêu quyền truy cập.

Các thành viên còn lại của đoàn WHO đã đến Vũ Hán từ Singapore cuối buổi sáng 14.1 trên chuyến bay của hãng hàng không giá rẻ và dự kiến ​​sẽ phải trải qua hai tuần cách ly.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc – Triệu Lập Kiên nói trong một cuộc họp thường kỳ hôm 14.1 để trả lời câu hỏi về hai thành viên nhóm nghiên cứu WHO: “Các yêu cầu và quy định liên quan đến phòng chống dịch và kiểm soát dịch bệnh sẽ được thực thi nghiêm ngặt”.

Nhóm được giao nhiệm vụ điều tra nguồn gốc của loại coronavirus gây ra đại dịch toàn cầu đã được chuẩn bị đến Vũ Hán vào đầu tháng này. Việc Trung Quốc trì hoãn chuyến thăm của họ đã bị người đứng đầu WHO chỉ trích công khai.

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) - Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm 5.1 cho biết nhóm chuyên gia quốc tế đã bắt đầu lên đường tới Trung Quốc để điều tra về nguồn gốc của đại dịch COVID-19, được báo cáo lần đầu tiên hơn 1 năm trước tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Tuy nhiên, Trung Quốc chưa hoàn tất các thủ tục nhập cảnh cần thiết dành cho phái đoàn này.

Ông Tedros Adhanom nói: “Chúng tôi được biết rằng các quan chức Trung Quốc vẫn chưa hoàn tất những thủ tục cấp phép nhập cảnh cần thiết cho nhóm đến Trung Quốc. Tôi rất thất vọng về thông tin này bởi 2 thành viên đã bắt đầu chuyến đi và những người khác không thể lên đường vào phút cuối. Tôi đã tiếp xúc với các quan chức cấp cao của Trung Quốc và một lần nữa tôi đã nói rõ rằng sứ mệnh trên là ưu tiên của WHO”.

Cả nhóm rời nhà ga sân bay ở Vũ Hán qua đường hầm cách ly bằng nhựa được ghi "lối đi ngăn ngừa dịch bệnh" dành cho khách quốc tế và lên một chiếc xe buýt có dây buộc được bảo vệ bởi nửa tá nhân viên an ninh với đầy đủ đồ bảo hộ. Coronavirus ban đầu có liên quan đến một chợ hải sản ở trung tâm thành phố Vũ Hán.

Các thành viên trong nhóm không nói chuyện với các phóng viên, mặc dù một số phóng viên vẫy tay và chụp ảnh khi xe buýt khởi hành.

Cáo buộc Trung Quốc che giấu mức độ bùng phát lần đầu tiên cách đây 1 năm, Mỹ kêu gọi một cuộc điều tra “minh bạch” do WHO đứng đầu và chỉ trích các điều khoản của chuyến thăm, theo đó các chuyên gia Trung Quốc đã thực hiện giai đoạn đầu của nghiên cứu.

Nhóm nghiên cứu WHO đến Trung Quốc khi nước này đang chiến đấu với sự bùng phát trở lại của các ca nhiễm coronavirus ở vùng đông bắc, sau khi gần như dập tắt được các ca bệnh trong những tháng gần đây.

Peter Ben Embarek, chuyên gia hàng đầu của WHO về các bệnh lây truyền từ động vật sang các loài khác, người đã đến Trung Quốc trong một nhiệm vụ sơ bộ vào tháng 7.2020, dẫn đầu nhóm tới Vũ Hán.

Hung Nguyen, nhà sinh vật học Việt Nam - thành viên của đoàn WHO, nói với Reuters trong chuyến dừng chân ở Singapore hôm 13.1 rằng ông không mong đợi bất kỳ hạn chế nào với công việc của đoàn ở Trung Quốc, nhưng cảnh báo rằng nhóm có thể không tìm ra câu trả lời rõ ràng.

“Sau khi hoàn tất việc cách ly, nhóm sẽ dành hai tuần để phỏng vấn những người từ các viện nghiên cứu, bệnh viện và thị trường thủy sản ở Vũ Hán, nơi mầm bệnh mới được cho đã xuất hiện”, ông Hung Nguyen nói thêm.

Đoàn của WHO sẽ chủ yếu ở lại Vũ Hán.

“Những gì chúng tôi muốn làm với nhóm quốc tế và các đối tác ở Trung Quốc là quay lại môi trường Vũ Hán, phỏng vấn kỹ lại các ca mắc COVID-19 ban đầu, cố gắng tìm ra các trường hợp khác chưa được phát hiện tại thời điểm đó và thử xem liệu chúng ta có thể đẩy lùi lịch sử của các bệnh đầu tiên hay không”, Ben Embarek nói vào tháng 11.

Trung Quốc đã đưa ra một thông tin trên các phương tiện truyền thông nhà nước rằng coronavirus đã tồn tại ở nước ngoài trước khi nó được phát hiện ở Vũ Hán, với lý do sự hiện diện của vi rút trên bao bì thực phẩm đông lạnh nhập khẩu và các tài liệu khoa học cho rằng nó đã lưu hành ở châu Âu vào năm 2019.

“Chúng tôi đang tìm kiếm câu trả lời ở đây có thể cứu chúng ta trong tương lai - không phải thủ phạm và không phải người đổ lỗi”, chuyên gia cấp cứu hàng đầu của WHO, Mike Ryan nói với các phóng viên trong tuần này, đồng thời cho biết thêm rằng WHO sẵn sàng đi “bất cứ nơi đâu và ở khắp mọi nơi” để tìm hiểu làm thế nào mà vi rút bùng phát.

Vào tháng trước, một thành viên khác của đoàn WHO, Marion Koopmans, nhà vi rút học tại Trung tâm Y tế Đại học Erasmus (Hà Lan), nói còn quá sớm để nói liệu virus SARS-CoV-2 đã lây trực tiếp từ dơi sang người hay là vật chủ trung gian là động vật.

“Ở giai đoạn này, điều tôi nghĩ chúng ta cần là một tâm hồn thật cởi mở khi cố gắng xem lại những sự kiện cuối cùng dẫn đến đại dịch này”, bà nói với các phóng viên.