Thâm Quyến thúc đẩy giấc mơ ô tô tự lái của Trung Quốc: Thách thức về chi phí và doanh thu

Trên con phố đông đúc ở trung tâm thành phố, ba chiếc xe giao hàng đột nhiên lao qua phần đường dành cho người đi bộ phía trước ô tô. Trên bảng điều khiển của ô tô, chúng trông giống những khối màu xanh 3D nhỏ từ một trò chơi điện tử những năm 1990.

Vô lăng tự chuyển sang một nấc và chiếc xe dừng lại nhẹ nhàng, trong khi tài xế vẫn an toàn nhìn từ ghế hành khách.

Những chiếc xe này là một trong số hàng trăm robotaxi (taxi tự lái) chứa đầy cảm biến thuộc công ty khởi nghiệp DeepRoute.ai đang di chuyển trong trung tâm thương mại Phúc Điền ở thành phố Thâm Quyến (trung tâm công nghệ phía nam của Trung Quốc), mang đến 50.000 chuyến thử nghiệm cho hành khách vào năm ngoái.

Trong khi Mỹ được coi là đi đầu trong việc thử nghiệm công nghệ AV, thì ở Thâm Quyến, ngành công nghiệp dường như đang áp dụng cách tiếp cận khác, với việc thử nghiệm robotaxi trở thành cảnh tượng phổ biến.

Đơn vị Apollo của Baidu, Pony (do Toyota Motor Corp hậu thuẫn), Weride (do Nissan hậu thuẫn), Auto X và Deeproute (do Alibaba hậu thuẫn) đều đã và đang chạy thử nghiệm điều hướng trong môi trường khó khăn của thành phố, với những người đi bộ qua đường thường xuyên và xe điện Scooter phổ biến.

Thâm Quyến, thành phố 18 triệu dân, hiện đã đưa ra các quy định về AV rõ ràng nhất của Trung Quốc. Từ ngày 1.8, các AV đã đăng ký sẽ được phép hoạt động mà không cần tài xế ngồi sau ghế lái trên khắp một vùng rộng lớn của thành phố, nhưng người đó vẫn phải có mặt trên xe.

Đến nay, các thành phố của Trung Quốc đã cho robotaxi hoạt động trên cơ sở hạn chế hơn với sự cấp phép của chính quyền địa phương, nhưng các quy định của Thâm Quyến lần đầu tiên đưa ra một khuôn khổ quan trọng để chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tai nạn.

Nếu AV có người tài xế ngồi sau tay lái, người đó sẽ phải chịu trách nhiệm trong vụ tai nạn. Nếu AV hoàn toàn không có tài xế, chủ phương tiện sẽ phải chịu trách nhiệm. Nếu một sai sót gây ra tai nạn, chủ xe có thể yêu cầu nhà sản xuất bồi thường.

Maxwell Zhou, Giám đốc điều hành của DeepRoute, phát biểu tại văn phòng công ty ở một khu công nghệ gần biên giới Hồng Kông: “Nếu bạn muốn có nhiều xe hơn, cuối cùng thì tai nạn sẽ xảy ra, vì vậy những quy định này rất quan trọng để triển khai đại trà".

Đến nay, Mỹ đã vượt lên dẫn trước trong các thử nghiệm AV, với việc bang California bật đèn xanh cho các thử nghiệm đường công cộng từ năm 2014, giúp Waymo LLC của Alphabet, Cruise và Tesla đạt được hàng triệu dặm trong thử nghiệm đường.

Tuy nhiên, Trung Quốc đã tăng tốc, với việc đưa AV trở thành một lĩnh vực quan trọng trong kế hoạch 5 năm mới nhất của họ. Thâm Quyến muốn ngành công nghiệp xe thông minh của mình đạt doanh thu 200 tỉ nhân dân tệ vào năm 2025.

Vào tháng 5.2021, Dan Amann - Giám đốc điều hành Cruise đã cảnh báo Tổng thống Joe Biden rằng các quy định an toàn của Mỹ có nguy cơ khiến ngành công nghiệp AV nước này tụt hậu so với Trung Quốc, với "cách tiếp cận tập trung chỉ đạo từ trên xuống".

Deeproute đặt mục tiêu sẽ có 1.000 robotaxi lái xe an toàn trên các con đường của Thâm Quyến trong vài năm tới, khi các quy định chi tiết hơn được mong đợi. Song tại một thành phố với đội xe thuộc sở hữu nhà nước gồm 22.000 chiếc taxi điện từ BYD có trụ sở tại Thâm Quyến, nơi một chuyến đi 20 km tốn khoảng 60 nhân dân tệ (9 USD), chi phí sản xuất AV sẽ cần giảm xuống trước khi các robotaxi khả thi về mặt thương mại, Maxwell Zhou nói.

Deeproute và các công ty robotaxi khác đang nghiên cứu sản xuất hàng loạt để giảm chi phí và thu thập dữ liệu. Deeproute bán các giải pháp lái xe của mình cho những hãng sản xuất ô tô với giá khoảng 3.000 USD.

Maxwell Zhou coi DJI Technology Co ở Thâm Quyến như một hình mẫu, với việc công ty sử dụng chi phí phần cứng thấp hơn và chuỗi cung ứng tích hợp để biến nó trở thành người chơi thống trị trong không gian máy bay không người lái thương mại trên toàn thế giới.

Vào ngày 21.7, Baidu đã công bố một AV mới với vô lăng có thể tháo rời mà nó sẽ sử dụng cho robotaxi vào năm tới, với giá 250.000 nhân dân tệ một chiếc, gần bằng nửa giá của thế hệ trước.

"Chúng tôi đang hướng tới một tương lai mà việc đi bằng robotaxi sẽ chỉ bằng một nửa chi phí đi taxi ngày nay", Robin Li, Giám đốc điều hành Baidu, cho biết tại hội nghị Baidu World.

“Không muốn thu mình vào một cái giếng”

Chuỗi cung ứng và chi phí thấp hơn của Thâm Quyến mang lại lợi thế sản xuất lớn so với Thung lũng Silicon, nhưng nhà sáng tạo giải pháp AV - David Chang không muốn bị bó buộc trong một thị trường.

David Chang, Giám đốc điều hành và người sáng lập công ty Whale Dynamic có trụ sở tại Thâm Quyến, nói: “Ở Thâm Quyến, chi phí vốn bằng 1/3 so với California, bởi chúng tôi có các nhà cung cấp pin, chúng tôi có các cảm biến, chúng tôi có phần lớn sự tích hợp. Nhưng doanh thu bằng 1/12 so với California, vì vậy nó có thể không phải là việc kinh doanh ưa thích để làm".

Deeproute, Weride và Pony.ai cũng có văn phòng tại Thung lũng Silicon, với các nhóm R&D (nghiên cứu và phát triển) và thử nghiệm ở cả hai địa điểm.

David Chang nói: “Chúng tôi không muốn thu mình vào một cái giếng và chiến đấu với những con ếch khác. Chúng tôi muốn nhảy ra khỏi cái giếng đó”.