Quân đội Myanmar nói biểu tình đang giảm dần, đặc phái viên dân sự xin Nga và Trung Quốc ngăn chặn tướng lĩnh

620 người đã thiệt mạng do lực lượng an ninh đàn áp các cuộc biểu tình phản đối cuộc đảo chính hôm 1.2, trong đó quân đội lật đổ chính phủ được bầu của bà Aung San Suu Kyi. Quốc gia Đông Nam Á này gặp bế tắc vì chiến dịch phản đối và các cuộc đình công rộng rãi chống lại sự cai trị của quân đội.

Thế nhưng, phát ngôn viên quân đội Myanmar - Chuẩn tướng Zaw Min Tun nói trong một cuộc họp báo ở Thủ đô Naypyitaw rằng: “Lý do của việc giảm các cuộc biểu tình là do sự hợp tác của những người mong muốn hòa bình, điều mà chúng tôi coi trọng. Chúng tôi yêu cầu mọi người hợp tác với lực lượng an ninh và giúp đỡ họ".

Trong vụ bạo động mới nhất, ít nhất 10 người biểu tình đã bị lực lượng an ninh bắn chết hôm 9.4 tại thị trấn Bago, gần thành phố Yangon lớn nhất Myanmar.

Những người biểu tình ở Myanmar chia sẻ nhau bức ảnh về mảnh kim loại được tìm thấy trên mặt đất ở vùng Bago, cách Yangon một giờ lái xe. Một số người cho biết trên mạng xã hội rằng mảnh vỡ trông giống như một phần của tên lửa, được sử dụng để bắn những người biểu tình ở Bago. Trong khi một nhà báo địa phương nói bộ phận tương tự đã được tìm thấy vào năm 2019 ở bang Rakhine, tây nam Myanmar, nơi quân đội và nhóm dân quân địa phương từng đụng độ vào năm 2016-2018.

Nhóm hoạt động của Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị (AAPP) cho biết 620 người, trong đó có 48 trẻ em, đã bị lực lượng an ninh giết hại kể từ cuộc đảo chính, hơn 2.800 người đang bị giam giữ.

18 đại sứ ở Myanmar nói về những người biểu tình trong tuyên bố chung: “Chúng tôi hạ mình trước lòng dũng cảm và phẩm giá của họ. Chúng tôi sát cánh cùng nhau để ủng hộ hy vọng và nguyện vọng của tất cả những người tin tưởng vào một Myanmar tự do, công bằng, hòa bình và dân chủ. Bạo lực phải chấm dứt, tất cả những người bị giam giữ chính trị phải được trả tự do và nền dân chủ phải được khôi phục”.

Tuyên bố đã được ký bởi đại sứ của Mỹ, Anh, EU, Canada, Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và một số quốc gia châu Âu.

Chuẩn tướng Zaw Min Tun nói ít nhất 16 cảnh sát đã chết. Ông Zaw Min Tun cáo buộc các thành viên Liên minh Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Suu Kyi đốt phá và nói rằng chiến dịch phản đối được tài trợ bởi tiền nước ngoài nhưng không đưa ra chi tiết.

Zaw Min Tun cho biết các báo cáo rằng một số thành viên của cộng đồng quốc tế không công nhận chính quyền quân sự là "tin giả". Người phát ngôn quân đội Myanmar khẳng định: “Chúng tôi đang hợp tác với nước ngoài và làm việc với các nước láng giềng”.

Thế nhưng, nhiều nhà hoạt động và người biểu tình Myanmar cho rằng những lời của Zaw Min Tun là sai sự thật.

Đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về Myanmar, bà Christine Schraner Burgener, đã muốn đến thăm đất nước này nhưng bị các tướng lĩnh từ chối. Bà cho biết đã đến Bangkok, thủ đô Thái Lan hôm 9.4.

“Tôi rất tiếc rằng quân đội Myanmar đã trả lời tôi ngày hôm qua rằng họ chưa sẵn sàng tiếp nhận tôi. Tôi đã sẵn sàng đối thoại. Bạo lực không bao giờ dẫn đến các giải pháp bền vững hòa bình”, Schraner Burgener viết trên tài khoản Twitter của mình.

Đặc phái viên dân sự Myanmar cầu xin Trung Quốc, Nga ngăn chặn tướng lĩnh Myanmar

Tiến sĩ Sasa, đại diện cho chính phủ dân sự bị lật đổ của Myanmar, hôm 9.4 đã kêu gọi các quốc gia khác ngừng bán vũ khí và áp đặt các biện pháp trừng phạt phối hợp với quân đội, cảnh báo về cuộc nội chiến và diệt chủng sắp xảy ra.

Tiến sĩ Sasa, đặc phái viên của Ủy ban Đại diện cho Nghị viện Liên minh (CRPH), quốc hội song song được công chúng Myanmar công nhận và thành lập bởi các nghị sĩ dân cử bị lật đổ trong cuộc đảo chính, cho biết: “Một cuộc điện thoại từ Bắc Kinh, một cuộc điện thoại từ Moscow có thể ngăn chặn những tướng lĩnh quân đội này. Đó là những gì chúng tôi đang yêu cầu họ làm trước khi cuộc tắm máu này xảy ra trong những ngày tới".

Bị quân đội buộc tội phản quốc, Tiến sĩ Sasa đã đưa ra lời cảnh báo của mình cho câu lạc bộ phóng viên nước ngoài của Nhật Bản qua video từ một địa điểm không được tiết lộ. CRPH đại diện cho các nhà lập pháp của NLD, những người đã không thể triệu tập sau cuộc đảo chính.

Quân đội trong những ngày gần đây đã sử dụng máy bay chiến đấu SU-30 do Nga cung cấp để tiến hành các cuộc không kích ở bang Karen, gần biên giới với Thái Lan, vào các ngôi làng, trường học và giết chết dân thường.

“Nó không còn là một cuộc đảo chính quân sự nữa. Đó là một hoạt động quân sự chống lại 54 triệu người ở Myanmar", Tiến sĩ Sasa nói.

Sasa yêu cầu tất cả các nước cắt đứt quan hệ ngoại giao và tiếp cận nguồn tài trợ để mua vũ khí. Mỹ, Canada, Anh và EU vào tháng 3.2021 đã áp đặt các lệnh trừng phạt với 11 nhà lãnh đạo quân sự Myanmar. Các nguồn đầu tư nước ngoài hàng đầu của Myanmar, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và nước láng giềng Thái Lan, đã từ chối tham gia trừng phạt quân đội.

Khi được hỏi liệu CRPH có muốn Nhật Bản áp đặt các biện pháp trừng phạt với quân đội Myanmar hay không, ông Sasa nói: "Không có lựa chọn nào khác. Hãy bảo Nhật Bản tham gia trừng phạt".

Sasa tiết lộ CRPH đã thảo luận với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

"Chúng tôi sẽ không bao giờ nói chuyện với chính phủ quân sự trừ khi họ ngừng giết người dân Myanmar", Sasa nói, đồng thời yêu cầu trả tự do cho các nhà lãnh đạo dân sự bị giam giữ và khôi phục quyền lực mà họ nắm giữ. “Chúng tôi đang yêu cầu ASEAN thuyết phục các tướng lĩnh quân đội rằng đây là những yêu cầu trước khi chúng tôi tiến hành đối thoại”.

Tiến sĩ Sasa đã đặt ra một hiến pháp mới cho Myanmar và yêu cầu các nước chỉ công nhận chính phủ được bầu cử dân chủ. Hiến pháp mới sẽ xóa bỏ chế độ độc tài quân sự và vô hiệu hóa hiến pháp năm 2008 mà ông Sasa mô tả "được viết bởi các tướng lĩnh quân đội cho các tướng lĩnh quân đội, không phải cho nhân dân".

Hiến pháp mới cũng sẽ thiết lập hệ thống dân chủ liên bang với các chi nhánh độc lập để thay thế chính phủ hợp nhất thống nhất. Ông Sasa, thành viên của nhóm dân tộc Chin, đề xuất một nền dân chủ liên bang sẽ chấm dứt xung đột sắc tộc và khu vực gây ra cho Myanmar trong nhiều thập kỷ.

Ông Sasa nói: “Tất cả chúng ta đã đấu tranh cho các quyền và tự do của mình trong 72 năm qua. Nếu không có nền dân chủ liên bang, người dân Myanmar sẽ không bao giờ có hòa bình".

Tiến sĩ Sasa đã sử dụng diễn đàn này để gửi một thông điệp tới các nhà ngoại giao Myanmar ở nước ngoài.

Sau khi chỉ trích quân đội và kêu gọi trả tự do cho cố vấn nhà nước Aung San Suu Kyi, Kyaw Zwar Minn - Đại sứ Myanmar tại Vương quốc Anh đã bị một tùy viên quân sự khóa cửa đại sứ quán hôm 7.4.

“Họ cần biết họ đang đại diện cho ai. Họ không đại diện cho các tướng lĩnh quân đội; họ đại diện cho người dân Myanmar”, ông Sasa nói, hướng lời của mình đến các nhà ngoại giao.