Ủy ban bầu cử do quân đội Myanmar lập giải tán đảng của bà Suu Kyi

Myanmar Now cho biết quyết định này được đưa ra trong cuộc họp với các chính đảng (đảng phái chính trị) bị nhiều đảng, trong đó có NLD, tẩy chay.

Quân đội Myanmar giành chính quyền vào ngày 1.2, lật đổ và bắt giữ nhà lãnh đạo dân sự được bầu chọn là Aung San Suu Kyi, người đã đấu tranh cho dân chủ trong nhiều thập kỷ trước khi các cải cách dự kiến ​​bắt đầu 1 thập kỷ trước.

Quân đội biện minh cho cuộc đảo chính bằng cách cáo buộc NLD giành được chiến thắng vang dội thông qua một cuộc bỏ phiếu bị thao túng, dù ủy ban bầu cử vào thời điểm đó đã bác bỏ khiếu nại của họ.

“Vụ gian lận bầu cử do NLD tiến hành vào tháng 11 là bất hợp pháp nên chúng tôi sẽ phải giải thể đăng ký của đảng này", là lời của Thein Soe - Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Liên minh (UEC) được chính quyền quân sự hậu thuẫn, được trích dẫn trong báo cáo.

Thein Soe cho biết những người thực hiện hành vi gian lận bầu cử "sẽ bị coi là kẻ phản bội" và sẽ có hành động chống lại họ.

Một phát ngôn viên quân đội Myanmar và Chính phủ Thống nhất Quốc gia ủng hộ dân chủ, bao gồm cả các thành viên bị lật đổ của NLD, đã không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị bình luận.

Một phát ngôn viên của Đảng Đoàn kết và Phát triển được quân đội hậu thuẫn cho biết họ có đại diện tại cuộc họp. Cuộc họp vẫn đang diễn ra và ông không biết về kết quả.

Nhóm hoạt động của Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị cho biết lực lượng an ninh đã giết chết hơn 800 người kể từ khi làn sóng biểu tình nổ ra sau cuộc đảo chính, với nhiều nhà báo trong số hàng ngàn người bị giam giữ.

Giao tranh cũng bùng phát giữa lực lượng an ninh và các nhóm vũ trang dân tộc thiểu số.

Tình trạng hỗn loạn đã khiến người dân Myanmar và cộng đồng quốc tế lo ngại, nhưng các tướng lĩnh không có dấu hiệu cho thấy ý định tìm kiếm một thỏa hiệp với phong trào ủng hộ dân chủ.

NLD được thành lập xung quanh những đối thủ hàng đầu của chế độ quân sự trong cuộc nổi dậy do sinh viên lãnh đạo vào năm 1988 và đã giành chiến thắng trong mọi cuộc bầu cử mà nó được phép tham gia.

Đồng sáng lập bởi Suu Kyi, nhân vật nổi bật trong cuộc đấu tranh chống lại chế độ độc tài của Myanmar, NLD đã giành được đa số ghế trong cuộc bầu cử năm 1990, nhưng chính quyền không công nhận kết quả và phải đến năm 2015, bà mới lên nắm quyền với chiến thắng vang dội.

Người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 1991 phải đối mặt với nhiều cáo buộc được đệ trình lên hai tòa án, mức nghiêm trọng nhất là theo một đạo luật bí mật chính thức thời thuộc địa và phải đối mặt án tù 14 năm.

Năm nay 75 tuổi, bà Suu Kyi chỉ được phép nói chuyện với luật sư qua một liên kết video với sự có mặt của nhân viên an ninh. Đồng bị cáo của bà là Win Myint, Tổng thống Myanmar bị lật đổ.

Nhật Bản sẽ phải xem xét lại việc cung cấp viện trợ cho Myanmar nếu tình hình ở quốc gia Đông Nam Á này không được cải thiện, Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi cho biết tại Tokyo.

Đến nay Nhật Bản là nhà tài trợ lớn cho Myanmar.

Tổ chức giám sát quốc tế nói không có bằng chứng đáng tin cậy về gian lận bầu cử ở Myanmar

Hôm 17.5, tổ chức giám sát bầu cử độc lập cho biết kết quả bầu cử vào tháng 11.2020 ở Myanmar “nhìn chung là đại diện cho ý chí của người dân”, bác bỏ cáo buộc của quân đội về gian lận lớn được coi là lý do để nắm chính quyền.

Dù có những sai sót trong quá trình bầu cử nhưng “có một số biện pháp bảo vệ theo thủ tục được thực hiện suốt quá trình bỏ phiếu, được coi là minh bạch và đáng tin cậy”, Mạng lưới Bầu cử Tự do châu Á (ANFREL) cho biết trong một báo cáo.

Tuy nhiên, ANFREL lưu ý rằng quy trình bầu cử của Myanmar “về cơ bản là không dân chủ” vì hiến pháp năm 2008 của nước này, được viết trong thời kỳ quân đội cai trị, trao cho quân đội 25% ghế ở Quốc hội, đủ để ngăn chặn những thay đổi hiến pháp. Nhiều thành phần dân cư, đặc biệt là thiểu số Rohingya theo đạo Hồi, bị tước quyền công dân, bao gồm cả quyền bầu cử.

NLD đã giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử ngày 8.11.2020. Lẽ ra điều này sẽ đảm bảo cho NLD nhiệm kỳ thứ hai kéo dài 5 năm. Chiến thắng của NLD năm 2015 đã đưa Myanmar đi theo con đường dân chủ sau hơn 5 thập kỷ cai trị quân sự trực tiếp và gián tiếp.

Thế nhưng vào ngày 1.2.2021, quân đội đã bắt giữ bà Suu Kyi và hàng chục quan chức NLD hàng đầu khác, ngăn cản các nhà lập pháp dân cử triệu tập một phiên họp mới của Quốc hội, tuyên bố tình trạng khẩn cấp và nói rằng sẽ điều hành đất nước cho đến khi cuộc bầu cử mới được tổ chức trong năm nay. Song, quân đội Myanmar chỉ ra rằng thời hạn có thể bị trì hoãn thêm một năm.

Lực lượng an ninh đã sử dụng vũ lực sát thương trong nỗ lực để trấn áp sự phản đối của quần chúng với cuộc đảo chính quân sự. Hàng trăm người biểu tình và những người chứng kiến ​​đã bị giết trong cuộc đàn áp.

Báo cáo của ANFREL, nhóm quốc tế phi đảng phái hoạt động vì các cuộc bầu cử công bằng ở châu Á, lưu ý rằng Thượng tướng Min Aung Hlaing cho biết quân đội đã tiếp quản vì "có sự gian lận khủng khiếp trong danh sách cử tri". Đảng Đoàn kết và Phát triển Liên minh (được quân đội hậu thuẫn), nói bị thiệt hại nặng nề bất ngờ trong cuộc bầu cử và cũng đưa ra cáo buộc tương tự.

Kể từ sau cuộc đảo chính, các phương tiện truyền thông do quân đội kiểm soát đã công bố dữ liệu xuống cấp thị trấn với mục đích cho thấy danh sách cử tri không thể đối chiếu với kết quả bầu cử.

ANFREL “thiếu thông tin để xác minh độc lập các cáo buộc gian lận danh sách cử tri” vì luật bầu cử không cho phép họ truy cập vào danh sách bầu cử, nhưng không thấy bất kỳ bằng chứng đáng tin cậy nào về sự bất thường lớn nào.

Báo cáo của ANFREL cho biết có một số phàn nàn về cuộc bầu cử không chỉ từ Đoàn kết và Phát triển Liên minh - đảng đối lập chính với NLD - mà còn của các nhà quan sát độc lập.

Vấn đề lớn nhất là việc hủy bỏ cuộc bỏ phiếu vì lý do an ninh ở một số khu vực mà các nhóm nổi dậy đã hoạt động. ANFREL chỉ trích sự hủy bỏ này "được tiến hành một cách không rõ ràng, độc đoán và không nhất quán", bị các nhà phê bình coi là nhằm hạn chế số ghế có thể giành được từ các đảng chính trị dân tộc là đối thủ của NLD.

Các vấn đề khác với cuộc bầu cử diễn ra trong thời gian ngắn bao gồm luật phân biệt đối xử về quyền công dân được sử dụng để từ chối một số ứng cử viên, đặc biệt là người Hồi giáo, và giải tán đảng Dân chủ Thống nhất chỉ ba tuần trước ngày bầu cử. Việc loại bỏ đảng Dân chủ Thống nhất, có số lượng ứng cử viên cao thứ hai, "tước quyền cử tri bỏ phiếu trước đó " cho các ứng cử viên của mình, theo ANFREL.

Tuy nhiên, theo ý kiến ​​của ANFREL, kết quả cuộc tổng tuyển cử năm 2020 nói chung là đại diện cho ý chí của người dân Myanmar. Bất chấp đại dịch COVID-19 đang hoành hành, 27,5 triệu người đã bỏ phiếu nhờ sự chăm chỉ của các nhân viên phòng phiếu và các quan chức bầu cử hoặc y tế, nên tiếng nói của họ không thể bị bịt miệng.

ANFREL tiết lộ họ có các quan sát viên bầu cử ở 13 trong số 14 bang và khu vực của Myanmar, mô tả việc quân đội nắm quyền là "không thể bênh vực được".

Trung tâm Carter có trụ sở tại Mỹ, tổ chức cũng đã theo dõi cuộc bầu cử Myanmar năm ngoái, nói rằng “cử tri có thể tự do bày tỏ ý muốn của họ”.